Instalazioak

Ikerketa-institutuen egoitza Jerónimo de Ayanz eraikinean dago, Nafarroako Unibertsitate Publikoaren Arrosadiko campusean.

Eraikinak laborategi partekatuak dauzka ikerketa-institutuentzat, bai eta spin-offentzako guneak eta proiektuak gauzatzekoak ere.

Unibertsitateko campusean egoteak erraztu egiten die unibertsitateko sailekin, ikerketa-taldeekin eta beste instalazio zientifiko eta teknologiko batzuekin interakzioan aritzea.

Jerónimo de Ayanz

Eraikinak 2.059 metro koadroko azalera eraikia du, eta 1.647 metroko azalera erabilgarria (sotoan eta hiru solairutan banatuak). Laborategiak, bulegoak eta bestelako guneak daude haren barrenean. Gainera, “Punica Klusterra” konputazioko klusterra ere bertan dago kokatua.

Nor zen Jerónimo de Ayanz?

Retrato de Jerónimo de Ayanz y Beaumont realizdo por Eulogia Merle

Jerónimo de Ayanz y Beaumont 1553an jaio zen Gendulainen, familia noble batean. Bizitzan zehar askotariko jarduerak egin bazituen ere –politikaria, militarra, musikaria, geografoa, margolaria, idazlea eta enpresaria izan zen–, asmatzailea izan zelako nabarmendu zen bereziki, hauek asmatu baitzituen besteak beste: lehenbiziko lurrun makina, minerala erauzteko sistema mekaniko berriagoak, doitasun handiko balantzak eta baita urpekarientzako traje bat, Felipe III.aren aurrean jarri zuena proban.

14 urterekin, Felipe II.aren morroi izendatu zuten, zenbait batailatan parte hartu zuen, eta 26 urte zituela Calatravako Ordenako zaldun izendatu zuten. Ondoren, zenbait kargutan egon ondoren, Espainiako Erresumako meategien administratzaile nagusi izendatu zuten, eta horrek 500 meategi baino gehiago bisitatu eta minerala erauzteko eta ura husteko sistema batzuetan sakontzeko aukera eman zion.

Egin zituen asmakuntzen deigarrienen artean daude urpekaritza-kanpaiak eta urpekaritzako jantziak; jantzi horiek airea berritzeko modua ematen zuten hodi artikulatu batzuen sistema baten bidez. Jerónimo de Ayanz lurrun-makinaren aitzindaria ere izan zen; izan ere, 1606an Guadalcanaleko meatzeak (Sevilla) urez husteko makina bat garatu zuen.

Eraikinak zenbait laborategi ditu, eta haietan ikertzaileak jarduten dira:

Materialetako laborateguia. Helio eta nitrogenozko instalazioak dituzte analisi fisiko eta kimikoak egiteko eta material berriak ikertzeko.
Smart Cities laborategia. Smart Cities Institutuko proiektuetarako prototipoak eta probak egiteko laborategia.
Fotonikako eta optikako laborategia. Banku optikoak ditu gailu fotonikoak deskribatzeko eta multzo optiko ez-gidatuak egiteko. Zirkuitu fotonikoen deskribapen espektrala eta tenporala egiteko ekipoak ditu.
Terahertzen laborategia. Frekuentzia oso altuekin ikerketak egiteko instalazioa. Analizatzaileak, kalibrazio kitak, dimentsioak karakterizatzeko ekipoak eta doitasun mikrometrikoko posizionagailuak ditu.
Prototipoak egiten laguntzeko laborategia. Mikromekanizaziorako, metalizaziorako eta geruzatako mihiztatzerako instalazioak ditu, eta, horri esker, aukera ematen du doitasunez inprimaturiko zirkuituetako plaken serie txikien prototipoak egiteko.
Dronen laborategia. Tripulaziorik gabeko aire-ibilgailuak eta aireontzi mota horrekin loturiko proiektuak ikertzeko eta garatzeko.
Sentsoreen laborategia. Zuntz optikoan oinarriturik era askotako aplikazioetarako sentsore berriak garatzeko balio du.
Adimen artifizialaren laborategia. Adimen Artifizialeko proiektuak ikertzea eta garatzea inguruneentzat, droneentzat eta ibilgailu autonomoentzat.
Elektronika-laborategia. Elektronikaren arloko azpiegitura jakina behar duten garapenei laguntza emateko. Filamentuko eta esterolitografiako 3D inprimagailuak ditu.
Ekonomia esperimentaleko laborategia. Ekonomiaren eta enpresaren arloan simulazioak eta esperimentazioak egiteko lekua.
ISO 7 gela garbia (40 m2). Mikrofabrikaziorako eta mikrotxipen prototipoak egiteko erabiltzen da: geruza fineko fotolitografia, lehorreko grabatua (ICP sistema), grabatu hezea, korronte jarraitu bidezko lainoztatzea, elektroi sortak dituen gordailua, olaten goratzea eta zatikatzea.
Ikerketari Laguntzeko Unitate Zientifiko-Teknikoaren analisi kimikoaren arloa (ILUZT). NUPeko ikerketa-taldeak, IdisNA eta ikerketako eta enpresaren sektoreko beste organismo publiko batzuk (batez ere Nafarroakoak) batzeko eta haiei teknika esperimentaleko zerbitzuak emateko sorturiko unitatea da ILUZT.
- Akoplamendu induktiboaren plasmaren analisi-laborategia. Modua ematen du potentzia handiko analisi kimikoak egiteko, bai eta laginaren barreneko elementu ia guztien aztarnen kantitateak eta kontzentrazio garrantzitsuak identifikatzeko ere.
- Analisi kimikorako laborategia. HPLC kuadrupoloa du, eta gaitasun handiko bi kromatografo.

NUPeko ikerketa-institutuek konputazioko kluster bat dute, eta ezaugarri nagusi hauek ditu:

Nodo nagusia: Twin 2U zerbitzari indartsu batek ainguratzen du klusterra. Bi prozesadore ditu: Intel Xeon E5-2620v4, 128 GB-ko RAM memoria eta 36 TB-ko disko gogorra dituena (egiazko biltegiratzeko ahalmena 18 TB da, erredundantziaren ondorioz).
Beste nodo batzuk: 27 nodo informatiko ditugu, eta horrek moldatzeko erraztasuna ematen digu ikerketako behar askori erantzuteko. Nodoak hiru kategoria hauetan daude antolatuak:
- Nodo estandarrak (CPUa): 16 nodo, Intel Xeon E5-2620v4 prozesadoreak eta 128 GB-ko RAMa dituztenak.
- Big data nodoak: 8 nodo, TB-ko lau disko gogor dituztenak, aproposak datu asko darabilten proiektuetarako.
- GPU nodoak: prozesamendu grafikorako optimizatutako bi nodo, 2 TB-ko disko gogor bana dutenak. Nodo horietako batek NVIDIA Tesla K40M erako bi txartel grafiko ditu; besteak, berriz, NVIDIA GeForce RTX 2080 Ti erako lau txartel grafiko.

Zientziaren eta teknologiaren arloetan, klusterrak funtsezkoak dira ikerketa, simulazioak eta datuen analisia bizkortzeko. Behar-beharrezkoak dira zientzialari eta teknologoek fenomenoak aztertu, diseinuak optimizatu eta datu multzo handiak prozesa ditzaten, eta hori lagungarria da materialen zientzian, bioinformatikan, ingeniaritzan, adimen artifizialean eta antzeko arloetan aurrera egiteko.

Arlo hauetako aplikazioak:

Materialen zientzia: material berrien portaera simulatzen da maila atomikoan, propietate eta aplikazio berriak aurkitzeko.
Bioinformatika: informazio genetikoa duten datu multzo handiak aztertzen dira bizitzaren elementuen sekretuak argitzeko.
Ingeniaritza: simulazio konplexuak eta optimizazioak egiten dira egitura eta sistema berritzaileak diseinatzeko.
Datuen zientzia: big dataren analisia egiten da informazio baliotsua eta ereduak ateratzeko zenbait arlotan.
Adimen artifiziala eta ikaskuntza automatikoa: adimen artifizialeko eredu sofistikatuak entrenatzen dira benetako problemak ebazteko, besteak beste robotika autonomoan eta lengoaia naturalen prozesamenduan.
Modelizazio klimatikoa: eredu klimatikoak iragartzen dira, eta klima-aldaketak gure inguruan nolako eragina izanen duen ikertzen da.
Errendimendu handiko informatika: informatikako lanak bizkortzen dira zenbait diziplina zientifikotan, besteak beste fisikan, kimikan eta informatikan.

Eraikinak bost bulego ditu laborategiko instalaziorik behar ez duten proiektuetarako. Gainera, eraikineko zenbait eremu unibertsitateko spin-offen egoitza dira, eta, horrez gain, zenbait gune komun daude, hala nola bilera-gela, hitzaldi-aretoa, erabilera anitzeko areto bat (200 metro koadrokoa), atseden-gunea eta terraza bat antenak eta zentroan garatutako proiektuekin lotutako bestelako ekipoak instalatzeko.