Atzo, osteguna, otsailak 6, Lola Ugarte Martínez Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) Estatistika eta Ikerketa Operatiboko katedradunak Estatistika eta Ikerketa Operatiboko Elkartearen (SEIO) domina jaso zuen, elkarte zientifiko horren sari handiena. Bestalde, Protokoloko ekitaldi berean, José Antonio Moler Curial Estatistika eta Ikerketa Operatiboko irakasleak estatistika aplikatuko ekarpen onenaren saria jaso zuen Nafarroako Unibertsitateko eta Ekialdeko Piamonteko Unibertsitateko ikertzaileekin batera idatzitako artikulu batengatik. Azken kasu horretan, SEIOk eta BBVA Fundazioak ere ematen dute saria. Ekitaldia Salamancako Markesaren jauregian izan zen. Lola Ugarte Institute for Advanced Materials and Mathematics (INAMAT2) erakundeko zuzendaria da eta José Antonio Moler Smart Cities Institutuko (ISC) ikertzailea da.
Lola Ugarte (erdian), SEIOren urrezko domina jasotzen. Ezkerretik eskuinera, Begoña Vitoriano SEIOko burua; Lola Ugarte katedraduna eta Silvia Churruca BBVA Fundazioaren Harreman Instituzionaletako zuzendaria.
Lola Ugarteren sariari dagokionez, SEIOk bi domina ematen ditu urtero, eta, horien bidez, aipatutako elkarteko bazkideen lana aintzatesten da, estatistikaren eta ikerketa operatiboaren aurrerapenean eta proiekzioan diziplina zientifiko gisa modu esanguratsuan eta jarraituan lagundu badute estatuan zein nazioartean.
Bestalde, “Diseño de experimentos para estimar un tamaño adecuado de salida en un problema de tipo silo” izenburuko artikulu saritua Annals of Applied Statistics aldizkarian argitaratu zen, eta José Antonio Moler NUPeko irakasleaz gain Jesús López Fidalgo Nafarroako Unibertsitateko Datuen Zientziako eta Adimen Artifizialeko Institutuko Estatistika katedradunak eta Caterina May Ekialdeko Piamonteko Unibertsitateko Estatistikako irakasle titularrak egin zuten. Lanaren izenburua da "Diseño de experimentos para estimar un tamaño apropiado de la salida para un problema de tipo silo”. Nafarroako Unibertsitateko Ale Baliabideen Laborategiaren laguntza ere izan zuen proiektuak.
Ezkerretik eskuinera Begoña Vitoriano, SEIOko burua; Caterina May, Ekialdeko Piamonteko Unibertsitateko Estatistika irakaslea; Jesús López Fidalgo, Datuen Zientziako Institutuko Estatistika katedraduna; José Antonio Moler, NUPeko Estatistika eta Ikerketa Operatiboko irakaslea; eta Silvia Churruca, BBVA Fundazioaren Harreman Instituzionaletako zuzendaria.
Lola Ugarte ibilbidearen aitorpena
Lola Ugarte aintzatetsi dute “estatistika espazialean egindako ikerketaren garrantziagatik eta bikaintasunagatik, estatistikaren eta probabilitatearen arloko nazioarteko aldizkari ospetsuetan argitaratutako ekarpen metodologiko garrantzitsuak egin baititu. Aipagarriak dira, hainbat gaitan egin dituen lanak, hala nola lokalizazio-sareetako datuen analisia, prozesu eta patroi puntualen analisia, datu geoestatistikoen azterketa, aldagai anitzeko datu espazialen azterketa, adina-aldia-kohorte espazialen ereduak eta erregresio ekologikoko eredu espazialetako efektu finkoen eta aleatorioen arteko nahasmenduaren azterketak ”, ematen da aditzera erabakian.
Era berean, nabarmentzekoa da “estatistika zabaltzeko eta hedatzeko konpromiso arrakastatsu eta emankorra, estatistikaren arlokoak ez diren diziplinetako ikerketa kuantitatiborako ezinbesteko tresna gisa, hala nola epidemiologia, kimika, baso-azterketak, satelite-irudien analisia edo klimatologia”. Era berean, saria jaso du “gure gizartearen erronka garrantzitsuekin erabat konprometituta dagoen ikuspegi zientifikoagatik, hala nola buruko gaixotasunak, osasun arloko desberdintasunak edo genero-indarkeria”. Azken gai horregatik estatistikan aplikatutako ekarpen onenaren SEIO-BBVA saria jaso zuen.
Buxadurak saihesteko eta baliabideak optimizatzeko estatistika
Ikerketa sarituak, bestalde, irtenbide estatistikoak proposatzen ditu buxadurei aurrea hartzeko eta aleak biltegiratzeko sistemen funtzionamendua optimizatzeko, hala nola zerealen siloak edo meatze-tunelak. Ikertzaileek simulazioen eta datu errealen bidez baliozkotu dute beren proposamena. Aipatzekoa da nekazaritzan eta industrian izan duen eragin praktikoa, onurak izan baititu arriskuen kudeaketan, kostuen murrizketan eta ingurumenaren zaintzan.
Ekitaldian, Begoña Vitoriano SEIOko buruak eta Rafael Pardo BBVA Fundazioko zuzendariak lan horien garrantzia azpimarratu zuten, datuak gizartearen aurrerabiderako tresna praktiko bihurtzen baitituzte. López Fidalgoren hitzetan, “aintzatespen horrek erakusten du estatistika aplikatuak etorkizun jasangarria eraikitzeko eta pertsonen bizitza hobetzeko duen botere eraldatzailea”. Molerrek, gainera, honako hau adierazi du: “sari hauek erakusten dute gure ikasleen prestakuntzan estatistikaren presentziarekiko konpromiso soziala”.