

Laura de Miguel eta Mikel Elkano (aurrean), Humberto Bustince (ezkerrean), Mikel Galar eta José Antonio Sanz
AEPIA orain dela hogeita hamar urte baino lehenago sortu zen adimen artifizialaren garapena sustatu eta bultzatzeko bai Espainian, bai Iberoamerikan. Bere helburuetako batzuk hauek dira: teknologia bestetataratzeko laguntza ematea, unibertsitateei, ikerketa zentroei eta enpresei laguntza ematea, berrikuntzari eta adimen artifizialeko teknikak eta aplikazioak ezartzeari bidea emateko; eta ikertzaile eta ikasleentzat beren jardueretarako euskarri eta eztabaida foro izatea.
Matematika osagai asko dituen oinarri batetik abiatuta, Laura de Miguelen tesiak zelula-automaten gaia aztertzen du. Sistema autoerreproduzitzaileak ikertzeko tresna gisa sortu ziren, baina egun sistema fisiko, mekaniko, biologiko edo kimiko batzuen portaera konplexuak adierazteko eta ereduak sortzeko erabiltzen dira gero eta gehiago. "Matematika eredu horiek oso erabiliak dira, esaterako, ibilgailuen joan-etorrien azterketak edo eguraldi-iragarpenak egiteko —esan du De Miguelek—. Eredu horien bidez sistema naturalen portaerak simulatzen ditugu, esate baterako zelula-multzokatzeenak, eta eredu artifizialetara nola egoki daitezkeen aztertzen dugu, konplexutasun handiko sistemak aztertzeko".
Doktoretza-tesirako proiektu sarituaren izenburua “Operadores de convolución y orden para autómatas celulares y procesamiento de imagen” da. Bere ikerketaren zuzendarikideak katedradun hauek dira: Bernard de Baets Ganteko Unibertsitateko katedraduna; Humberto Bustince NUPeko Konputazioren Zientziak eta Adimen Artifizialeko katedraduna; eta Esteban Indurain NUPeko Analisi Matematikoko katedraduna.
Datu askoren erabilera
Bestalde, bere karrera-amaierako proiektuagatik lortu du saria Mikel Elkanok. José Antonio Sanz eta Mikel Galar NUPeko Automatika eta Konputazio Saileko ikertzaileek zuzendu dute lana Humberto Bustince katedradunarekin batera. Lana IEEE Transactions on Fuzzy Systems aldizkarian argitaratuko dute. Aldizkari hori 2.a da 121etik Adimen Artifizialaren eta Konputazioaren esparruan (Journal Citation Reports-en arabera).
Ikerketa datu kopuru handien (Big Data) prozesatzean oinarritzen da ikerketa. “Datu asko ditugunean —azaldu du lanaren egileak—, ereduak atera edo bilatu behar dira, sistemak etorkizunean jasotzen dituen datu berriak sailkatzeko erabil ditzan sistema informatikoak”.
Elkanok bere lanean daukan arazoa urrats bat harago doa. Izan ere "datu kopurua hain handia da, non oraindik ez baitaukagu erabat interpretagarria den eredu bat". Datu meatzaritzan erabiltzen diren tresnak ez dira aplikagarriak kasu honetan. “Big Datan, datuak deskonposatu behar dira arazo garrantzitsuagoak konpondu, ezagutza hori erantsi eta azken eredua lortzeko. Datu kopuru handien portaera-ereduak ateratzeko logika lausoa eta konputazio adimeneko teknika berriak erabiltzen dituzten ereduak erabiltzen ari gara".