Nafarroako Unibertsitate Publikoa (NUP) buru duen CUMACA-M proiektuko (CUidados Más Allá del CAncer-Mama) ikerketa-taldea emakumezko boluntario bila dabil ekimen horretarako. Ekimenaren helburua da minbizia gainditu eta tratamenduak duela 5 urte edo gehiago amaitu zituzten emakumeen bizi-kalitatea hobetzea.
Informazioa jasotzeko eta ikerketan parte hartzeko, ikerketan-taldearekin jarri behar da harremanetan proyecto.cumaca.upna@gmail.com posta elektronikoko helbidearen bidez edo 664 103 172 telefono zenbakiaren edo Whatsapp-aren bidez. Nely Soto Ruiz eta Cristina García-Vivar Osasun Saileko irakasle eta ikertzaileak dira ikerketa-taldearen liderrak. Une honetan, Nafarroan bularreko minbizitik bizirik atera diren 145 laguneko boluntario-talde batekin ari dira esku-hartzea ebaluatzen, baina 200 emakume behar dira.
Ikerketa-taldea, NUPeko Osasun Zientzien Fakultatean. Ezkerretik eskuinera, M.ª Rosario Orzanco Garralda, Paula Escalada Hernández, Nely Soto Ruiz, Cristina García Vivar, Ana Carolina Andrade Biaggi Leite eta Gustavo Adolfo Pimentel Parra.
Esku-hartze digitala formatu mugikorrean
Ikerketa-taldeak bi urte eman ditu "esku-hartze digital” hau garatzen, zeina erabilgarri eskuragarri baitago aplikazio mugikorreko formatuan, bereziki zuzenduta bularreko minbizitik bizirik atera diren emakumeei. Prozesu horretan, nazioko eta nazioarteko literatura sakon berrikusi zen, eta adituen diziplina anitzeko panel batek edukia baliozkotu zen. Gainera, Saray elkarteko kide diren eta bularreko minbizitik bizirik atera diren emakumeek parte hartu zuten, osasun-gomendioekin egindako esku-hartzearen edukia are gehiago baliozkotzeko.
Espainiako Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak finantzatu du 82.280 eurorekin CUMACA-M proiektua Carlos III Osasun Institutuaren Osasuneko Ekintza Estrategikoko deialdiaren esparruan.
Bularreko minbizia izan duten emakumeentzako arreta hobetzea
Bularreko minbizitik bizirik ateratzen direnen kopurua handitzea lorpen nabarmena da detekzio goiztiarrari, tratamendu aurreratuei eta arreta medikorako sarbide hobeari esker. "Hala ere, pertsona askok oraindik ondorio fisiko, psikologiko eta sozialei egin behar diete aurre, hala nola, nekea, mina, insomnioa eta antsietatea, eta askotan ez dute osasun-sistemaren arreta egokia jasotzen", adierazi dute ikertzaileek. "Beste herrialde batzuetan, oinarrizko osasun laguntzan, bizirik atera direnentzako zaintza-planak arrakastaz ezarri badira ere, Espainian astiroago ezarri dira", azaldu dute.
Ikerketa hori aitzindaria da minbiziaren arretaren arloan, adimen artifizialeko algoritmoen bidez interbentzio bat sartzen baitu, adimen artifizialeko algoritmoen bidez minbizia pasa ondoren epe luzera bizirik jarraitzen duten emakumeentzako osasun-gomendioak pertsonalizatzen dituena. "Beraz, CUMACA-M proiektu berritzaile eta funtsezkoa da, emakumeek tratamenduak amaitu ondoren dituzten behar espezifikoei aurre egiteko", adierazi dute ikertzaileek. "Funtsezkoa da parte-hartzaile berriak batzea, ikerketaren lagin-tamaina lortzeko eta, horrela, Nafarroan bularreko minbizitik bizirik atera diren emakumeen bizi-kalitatearen hobekuntza ebaluatu ahal izateko", ondorioztatu dute.