Ezkerretik eskuinera, Daniel Paternain, José Antonio Sanz, Francisco Javier Fernández, Tomás Belzunegui, Humberto Bustince eta Edurne Barrenechea
Nafarroako Unibertsitate Publikoak gaixo politraumatizatuen biziraupen-iragarpenean soft computing erako konponbideak aplikatzen dituen lan bat garatu du. Osasunbideako Larrialdietako mediku batzuek eta Automatika eta Konputazio Saileko irakasle batzuek egin dute ikerketa, zeinak komunikazio onenaren saria irabazi baitu Zaragozan berriki izan den Larrialdietako eta Urgentziazko Medikuntzaren Biltzarrean.
Tomas Belzunegui, Nafarroako Ospitaleguneko Larriladietako Zerbitzuko medikua eta NUPeko Osasun Zientzien Saileko irakaslea izan da ikerketaren zuzendaria. Harekin aritu dira Diego Reyero ZIU-mugikorreko medikua eta José Antonio Sanz, Adrián Barbachano, Daniel Paternain eta Francisco Javier Fernández irakasleak, denak Humberto Bustince katedradunak zuzentzen duen NUPeko Adimen Artifizialeko eta Arrazonamendu Hurbileko Taldeko kideak. Ikerketa Nafarroako Gobernuaren Osasun Departamentuaren beka batez finantzatu da eta Navarrabiomeden Gaixo Politraumatizatuari buruzko Ikerketa Taldeak burutu du.
Ikerketa lanaren oinarria da larritasuna neurtzeko sistemak beharrezkoak direla gaixo traumatizatu larriari ematen zaion arretaren emaitzak alderatzeko, gaixoak populazio oso ezberdinetakoak direnean. Alde horretatik, larritasuna neurtzeko adierazle batzuk oso erabilgarriak dira biziraupenaren probabilitateak aurreikusteko, baina aldiz, larrialdietako eguneroko praktikan lortzea oso zaila da.
Aurreikuspen hauen fidagarritasuna hobetzeko, lanak proposatzen du soft computing (konputazio biguna) motako teknikak erabiltzea. Hau informazio lausoa, zehaztu edo bete gabea egoki erabiltzeko sistema adimendunen diseinuan bereziki aritzen den adimen artifizialaren adar bat da. Kualitate honi esker arazo errealei aurre egiten ahal zaie, eta irtenbide sendoagoak, erabilgarriagoak eta merkeagoak lortzen dira, teknika konbentzionalak erabiliz lortzen direnak baino.
462 gaixo
Ikerketa egiteko 2013. eta 2014. urteetan Nafarroako larrialdietako zerbitzu medikuetan artatu zituzten 462 gaixo kontuan hartuta egin da. Gaixo hauen guztien larritasun traumatikoaren adierazlea (New Injury Severity Score - NISS), ospitalera iristean, 15 puntu bizi baino handiagoa zen. NISS adierazlea kalkulatzeko, hiru lesio larrienak hartzen dira aintzat, gorputzeko zer ataletan diren kontuan hartu gabe.
Aurreikuspena egiteko, sistema klasifikatzaile askotarikoa erabili zen, zeina erregresio logistikoaren bi ereduk eta C4.5 erabakitze-zuhaitzak osatzen baitute. Horrek bidea ematen du balantzeatu gabeko datu-multzoen sailkapenaren arazoei aurre egiteko. Ikerketan AdaBoost bezalako beste prozedura bateratu klasiko ere aintzat hartu ziren. AdaBoost-M1 eta AdaBoost-M2, sailkapen-arauak eratzen dituzten sistemak direnak.
Lortutako emaitzek erakusten dute adimen artifizialaren tekniken bidez posible dela algoritmo bat eratzea, sen handikoa ikuspuntu klinikotik, hainbat adarrarekin, barruan hartzen dituztenak gaixoaren larritasuna, adina eta beste hainbat parametro kliniko. Egileen ondorioa da soft computing erako hainbat metodo erabiltzea eta beren emaitzak metatzea irtenbide egokia dela gaixo traumatizatuen biziraupena aurreikusteko.