ALMUDENA HERNANDO (MADRILGO UNIBERTSITATE KONPLUTENTSEA)

Gaia: Genero identitateak. Jatorria, garapena eta egungo egoera: ikuspegi historikoa.

2024ko azaroaren 19an, asteartea, 16:00etatik 20:00etara. 107. ikasgela, NUP. Sarrera librea.

SAIOAREN EDUKIA

Gela ireki honetan, lehenik eta behin, genero identitatetzat zer ulertzen dugun definituko dugu, hau da, nondik eta zergatik hasi zen gizonok eta emakumeok historikoki ezaugarritu gaituen diferentziazio prozesua eta zein den bien artean ezarritako botere harremanaren arrazoia. Ikuspegi historiko hori hartuta, aukera dugu identitateak funtzio sozialen ondorio moduan ulertzeko, hau da, biologiatik bereizirik.

Giza taldeen konplexutasun eta espezializazio sozialak, munduaren irudikapen arrazionaleko sistemen garapenarekin eta garapen teknikoarekin batera, indibidualizazio-prozesuetan lagundu zuen. Boterea posizio indibidualizatuetatik gauzatzen da; izan ere, ariketa horrek norberaren nahiez jabetzea, beste pertsona batzuekiko nagusitasuna esleitzea eta eragina duten pertsonak objektibatzea eskatzen du.

Analisi historikoak erakusten du nola aldatu ziren ehiztari-biltzaileen giza taldeen harreman identitateak –emozionalki eta mitikoki beren inguruneari lotuak zeuden–, eta nola sortu ziren mundua modu objektiboan ulertu eta kontrolatu nahi duten identitate indibidualizatuago batzuk.

Azpimarratzekoa da prozesu hau ez dela homogeneoa izan, ezta unibertsala ere. Generoari dagokionez, identitate osagarriak sortu ziren: indibidualizazioa areagotu zen gizonen artean eta harreman handiagoko identitateak emakumeen artean, eta horien zaintzak eta euskarri emozionalak ahalbidetzen eta sostengatzen dituzte indibidualtasun maskulinoak.

Azterketa horretatik, zehatz-mehatz aztertzen ahal da gaur eguneko testuingurura iritsi arte zer inplikazio dituzten forma subjektibo horiek boterearen arloan. Bigarren zatian, hain zuzen ere, hausnarketa eginen da gaur egungo identitate moduei buruz eta prozesu historikoaren ibilbide orokorrari buruz –orain Internetek baldintzaturiko prozesua–.

ALMUDENA HERNANDO

Historiaurreko katedraduna da, eta Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Ikerketa Feministen Institutuko kidea. Identitatea aztertzen du emakumeengan arreta berezia jarriz, izan ahozko komunikazioan oinarritutako gizarte indigenetan, izan Mendebaldeko gizarte modernoan. Landa-lanean aritua da Guatemalako, Brasileko eta Etiopiako talde indigenekin. Ikertzaile gonbidatu izana da Kalifornia-Los Angeleseko eta Berkeleyko unibertsitateetan, Chicagoko Unibertsitatean eta Harvarden. Hainbat liburu idatzi ditu, besteak beste, Arqueología de la Identidad trilogia. Madril: Traficantes de Sueños, 2002; Indibidualtasunaren fantasia. Subjektu modernoaren eraikuntza soziohistorikoari buruz. Madril: Editoreak eta Historiaren korrontea (eta garenaren kontraesana). Madril: Ametsetako trafikatzaileak, 2022.