Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 501204 | Irakasgaia: BIOLOGIA | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Oinarrizkoa | Ikasmaila: 1 | Iraupena: 2º S | ||
| Saila: Zientziak | |||||
| Irakasleak: | |||||
| LASA LARREA, BERTA [Tutoretzak ] | ZABALZA AZNAREZ, ANA (Resp) [Tutoretzak ] | ||||
| LARRAINZAR RODRIGUEZ, ESTIBALIZ [Tutoretzak ] | ARANJUELO MICHELENA, IKER [Tutoretzak ] | ||||
Deskripzioa/Edukiak
Dibertsitate biologikoa. Eboluzioaren oinarriak.
Zelula-biologia. Zelulen mugak. Zelulen barruko aldea (organuluak). Zelula-zatiketa. Nukleoa interfasean.
Landare eta animalien histologia.
Enbriologia oinarriak
Landare eta animali organismoen sailkapena eta ezaugarriak.
Erregulazioa eta funtzionamendua animalien eta landareen kasuan.
Landareen eta animalien inplikazioak nekazaritzan eta abeltzaintzan eta beren ingurua.
Gaitasun orokorrak
- CB1 - Ikasleek derrigorrezko bigarren hezkuntzan lantzen hasitako ikasgai baten gaineko ezagutza eduki eta ulertzea frogatu beharko dute. Oro har, ezagutza-maila ikasliburu aurreratuetan oinarrituta egon ohi da eta barne hartzen ditu ikergaiaren abangoardiatik eratorritako ezagutzak eskatzen dituzten zenbait alderdi.
- CT4 - Trebetasuna informazioaren kudeaketan
- CT6 - Ikasketa autonomorako gaitasuna
Berariazko gaitasunak
- CE8 - Landareen eta animalien esparruko biologia oinarrien eta hastapenen ezagutza ingeniaritzan.
- CG2: Arazo fisikoen ezaguera egokia, teknologiak, makineria eta hornikuntza hidriko eta energetikoko sistemak, aurrekontuzko faktoreengatik eta araudi eraikitzaileagatik eta zergak ezarritako mugak, eta instalazioen edo eraikuntzen arteko erlazioak eta nekazaritza-ustiapenak, nekazaritzako elikagaien industriak eta lorezaintzarekin eta bere ingurune eta paisajismoarekin erlazionatutako espazioak, baita ere haiek erlazionatzeko beharra eta giza beharrekin eta ingurumenaren babesarekin erlazionatzea
Ikasketaren emaitzak
R1-Bizidunen eta beren erlazio ebolutiboen aniztasuna identifikatzea.
R2- Animalia eta landare talde garrantzizkoenak eta nekazaritzan eta abeltzaintzan daukaten eraginak identifikatzea.
R3- Landare-organismoak osatzen dituzten egiturak, baita beren erregulazioa eta funtzioak ere ezagutzea
R4-Biologia eremuko informazio-iturriak identifikatzea eta erabiltzea.
R5-Laborategiko oinarrizko materiala erabiltzea, batez ere mikroskopia eremukoa.
RESULTADOS APRENDIZAJE ENAEE:
ENAEE-2: Una comprensión sistemática de los conceptos y aspectos clave de su rama de ingeniería.
ENAEE-21: Reconocer la necesidad y tener la capacidad para desarrollar voluntariamente el aprendizaje continuo.
Metodologia
| Prestakuntza-jarduera mota | Ordu presentzialak | Ordu kp. ez presentzialak |
| A-1 Eskola magistralak | 30 | 45 |
| A-2 Eskola parte-hartzailea eta zuzendutako jarduera | 6 | 9 |
| A-3 Laborategia | 15 | 18 |
| A-4 Lan teoriko-praktikoa | 6 | 18 |
| A-5 Ebaluazio jarduerak | 3 |
Ebaluazioa
| Ebaluatu behar den jarduera | Ebaluazio estrategia |
Balioa(%) | Berreskura garritasuna |
| R1, R2, R3, R4, R5 | Saio presentzialetara joatea. Esku-hartzea eta ekarpenak ikaskutzari. Irakaslearen erregistroa. | 10% | Ez |
| R1, R2, R3, R4, R5 | Banakako/taldeko lanak egiteko ezagutzak aplikatzea. Banakako aurkezpenaren kalitatea. Entrega mailakatua seihilekoan zehar | 35% | Ez |
| R1, R2, R3, R4, R5 | Kontzeptuak asimilatzea eta trebetasunak eskuratzea. Hartutako kontzeptuak biltzen dituen idatzizko proba. Seihilabetean zehar proba partzialak egiteko aukera. Proba horiek gaindituz gero, irakasgaia liberatuko dute. Azterketa teoriko, partzial eta azken azterketa horiek gainditzeko 5/10 nota beharko da irakasgaia gainditzeko, eta gainerako ebaluazioekin batez beste egiteko. | 60% | Bai |
Gai-zerrenda
1. 1. gaia- Biologiarako sarrera.
¿ Pentsamendu sistematikoaren historia
¿ Metodo zientifikoa. Zientzia eta Teknika
¿ Proba esperimentalen indarra
¿ (Labur) Biologiaren garapen historikoa
¿ Bizitzaren unitatea. Teoria zelularra
¿ Ikerketa biologikoaren nondik norakoak
¿ Izaki bizidunen jatorria eta bilakaera
¿ Izaki bizidunen ezaugarriak
¿ Ura, bioelementuak eta biomolekulak
2. gaia- Zelulen egitura eta funtzioa.
¿ Zelulen mugak: mintzak, hormak.
¿ Prokariotoak eta eukariotoak. Nukleoa.
¿ Zelulen barruko aldea (organuluak).
¿ Zelulen arteko elkarrekintza. Histologia.
¿ Bioenergetika eta metabolismorako sarrera. Entzimak. Fotosintesia eta arnasketa.
3. gaia- Ondoretasunaren eta zelulen ugalketaren printzipioak
¿ Zelula zatiketa: mitosia, meiosia, sexu-ugalketa sexuala, aldakortasuna, jaraunspena, bizi-zikloak
¿ Gene-adierazpena eta -kontrola: bikoizketa, transkripzioa, itzulpena, gene-adierazpenaren kontrola.
¿ Programa genetiko baten exekuzioa: garapena.
4. gaia - Eboluzioa eta biodibertsitatea.
¿ Bizitzaren jatorria
¿ Dibertsitatearen sorrera eta hautespen naturala
¿ Organismoen sailkapena. Izaki azelularrak
¿ Domeinuak eta Erreinuak: bizitzaren dibertsifikazioa
¿ Eboluzioaren prozesuaren oinarri genetikoak. Espeziazioa. Espezieen arteko harremanak. Sinbiosia.
5. gaia - Lehorrera egokitutako forma zelulanitzen erronka komunak
¿ Haztea eta garapena.
¿ Uraren kontserbazioa eta solutuen oreka.
¿ Barne-garraioa.
¿ Barne-ingurumena mantentzea (Homeostasia). Erregulazioa eta funtzionamendua animalien eta landareen kasuan.
¿ Ingurumeneko aldaketen pertzepzioa eta baliabide eta mehatxuen aurreko erantzunak.
¿ Koordinazioa gorputz zelulanitzetan.
¿ Ugalketa.
- Landareen eta animalien inplikazioak nekazaritzan eta abeltzaintzan eta beren ingurua.
Praktika esperimentalen programa
| TITULO | LUGAR |
| Fuentes de información y utilización de la bibliografía | Aula |
| Contenido de Proteína. Recta patrón y representaciones gráficas | Laboratorio |
| Actividad enzimática | Laboratorio |
| Seminario: Técnicas de separación y análisis de biomoléculas | Aula |
| Permeabilidad | Laboratorio |
| Microscopio I. Células amiloplastos, ósmosis | Laboratorio |
| Microscopía II. Mitosis e Histología | Laboratorio |
| Debate: Biodiversidad y Agricultura | Aula |
| Seminario: Temas actuales en Biología | Aula |
| Respuesta a estímulos | Laboratorio |
| Movimiento del agua | Laboratorio |
| Actividad metabólica en tejidos | Laboratorio |
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Libro muy completo, última versión en castellano
¿ Freeman, Scott. Biología (3 edición). Pearson Educación. Madrid 2009. ISBN 978-84-7829-098-7.
Y una versión más reciente, en inglés:
¿ Freeman, Scott; Quillin, Kim; Allison, Lisabeth et al. Biological Science (7th edition). Pearson. Hoboken 2020. ISBN 978-0-13-467832-0.
A través de la biblioteca también se dispone de la 6 ed., en versión electrónica:
¿ Freeman, Scott; et al. Biological Science (6th edition). Harlow (England) Pearson Education, [2017] 978-1-292-16508-0 (electrónico) Ebook Central (plataforma) https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi/O7175/ID7281f586/NT1
Version más reducida,
¿ Freeman, Scott; Quillin, Kim; Allison, Lizabeth; Black, Michael; Podgorski, Greg y Taylor, Emily. Fundamentos de Biología (6ª edición). Pearson Educación/UNED. Madrid 2019. ISBN 978-84-9035-576-3.
Non emango den
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Ikasgelategia (ikasgela web orrialdean agertuko da)
NIGMETko praktiketarako laborategiak eta lekuak, Olibondoen eta Sario eraikinetan.
Jarduera bakoitza non garatuko den lekuak seihilekoaren hasieran argituko dira Nire Ikasgelatergiaren bidez.