Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 501201 | Irakasgaia: ESTATISTIKA | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Oinarrizkoa | Ikasmaila: 1 | Iraupena: 2º S | ||
| Saila: Estatistika, Informatika eta Matematika | |||||
| Irakasleak: | |||||
| URMENETA MARTIN-CALERO, MARÍA DEL HENAR (Resp) [Tutoretzak ] | RUIZ SARRIAS, OSKITZ [Tutoretzak ] | ||||
Deskripzioa/Edukiak
Estatistika Deskribatzailea
Probabilitatea
Inferentzia Estatistikoa
Mofelizazio Estatistikorako Sarrera
Gaitasun orokorrak
- OG1: Ikasleek derrigorrezko bigarren hezkuntzan lantzen hasitako ikasgai baten gaineko ezagutza eduki eta ulertzea frogatu beharko dute. Oro har, ezagutza-maila ikasliburu aurreratuetan oinarrituta egon ohi da eta barne hartzen ditu ikergaiaren abangoardiatik eratorritako ezagutzak eskatzen dituzten zenbait alderdi.
- OG2: Ikasleek jakin dezatela beren ezagutzak lanean edo bokazioan modu profesionalean aplikatzen eta argudioen defentsarekin eta arazoak konpontzearekin egiaztatu ohi diren gaitasunen jabe izan daitezela, ikasgaiari dagokion guztian.
Berariazko gaitasunak
- CG2: Ezagutza egokia problema fisiko, teknologia, makineria eta ur eta energia hornidurako sistemei buruz, aurrekontuen arloko faktoreei buruz, eraikuntzako araudiak ezarritako mugei buruz, eta instalazioek edo eraikinek eta nekazaritzako elikagaien industriek, lorezaintzak eta paisajismoak beren ingurune sozialarekin duten loturei buruz, eta horiek eta ingurune hori giza beharrekin eta ingurumenaren iraupenaren beharrekin lotzeko beharra.
- CE1: Ingeniaritzan plantea daitezkeen problema matematikoak ebazteko gaitasuna. Gaitasuna ezagutzak aplikatzeko ondorengo gai hauei buruz: algebra lineala, geometria, geometria diferentziala, kalkulu diferentzial eta integrala, ekuazio diferentzialak eta deribatu partzialak, zenbaki-metodoak, zenbaki-algoritmika, estatistita eta optimizazioa.
Ikasketaren emaitzak
R1- Datuen analisi estatistikoa burutu, txostenak modu zehatz eta eraginkorrean idatziz.
R2- Datu-baseak eta zorizko esperimentuen simulazioekin lan egiteko pakete estatistiko baten ezagutza.
R3- Zorizko propietateen problemen modelizazioa probabilitateak, probabilitate baldintzatuak eta zorizko gerterak erabiliz.
R4- Probabilitatearen erregela nagusiak menderatu eta probabilitate banaketa jarraitu zein diskretuekin lan egiten jakin.
R5- Inferentzia teknika klasikoak erabili: estimazio puntuala, konfidantza tarteak eta hipotesi kontrasteak.
R6- Diseinu-esperimentu eta ingurugiro problemetan erabiltzen diren oinarrizko modelo estatistikoen ezagutza.
IKASKETAREN EMAITZAK ENAEE:
ENAEE-3: Abangoardian dauden eta bere ingeniaritza adarrari dagozkion ezagutza egokiak.
ENAEE-7: Metodo analitikoak eta modelizazio metodoak aukeratu zein aplikatzeko gaitasuna.
ENAEE-11: Esperimentu estatistikoak diseinatzeko eta burutzeko gaitasuna, emaitzak interpretatu eta ondorioak atera.
Metodologia
| Metodologia - Jarduera | Bertaratze orduak | Ez bertaratze orduak |
| A-1 Saio teorikoak | 30 | 30 |
| A-2 Ordenagailu praktikak | 15 | 22 |
| A-3 Lan-taldeak, eztabaidak, etab. | 12 | 38 |
| A-4 Segimendu probak | ||
| A-5 Materialak irakurtzea | ||
| A-6 Banakako ikasketa | ||
| A-7 Azterketak, ebaluazioreko probak | 3 | |
| A-8 Tutoretzak | ||
| Guztira | 60 | 90 |
Ebaluazioa
| Ikaskuntzaren emaitza |
Ebaluazio jarduera |
Pisua (%) | Errekupera daitekeen edo ez |
Eskatzen den nota minimoa |
|---|---|---|---|---|
| R1, R2, R3, R6 | Bakarkako probak jarraipena | 60% | Bai | 3/10 |
| R2, R4, R5, R6 | Azterketa teoriko eta praktikoa ordenagailuan | 40% | Bai | 3/10 |
Jardueretako batean ez badira betetzen ponderazioa egiteko gutxieneko baldintzak, irakasgaiaren nota 4,9 izanen da 10etik (ez-gainditua).
Gai-zerrenda
Estatistika deskribatzailea
- Datuen analisi deskribatzailea
Probabilitatea
- Lagin-espazioa eta gertakariak
- Probabilitate baldintzatua, probabilitate osoaren legea, Bayesen teorema eta gertaera independenteak.
- Probabilitate dentsitate funtzioa eta banaketa funtzioa. Mediana, moda, pertzentilak eta momentuak.
- Zorizko aldagai diskretuak: uniformea, binomiala eta Poisson. Zorizko aldagai jarraituak: uniformea, esponentziala gamma eta normala.
- Zorizko aldagai diskretu eta jarraituen banaketa bateratuak, marginalak eta baldintzatuak.
Inferentzia Estatistikoa
- Lagin banaketaren sarrera. Parametroak eta estimatzaileak.
- Ji-karratu eta t-Student banaketak.
- Batazbesteko baten banaketa laginean, bi batazbestekoren arteko diferentziaren banaketak laginean eta proportzio baten banaketa laginean.
- F banaketa
- Bariantza baten banaketa laginean eta bi bariantzen arteko zatiketaren banaketa laginean.
- Estimazio puntuala eta propietateak. Batazbesteko errore kuadratikoa.
- Konfidantza tarteak. Tarte motak.
- Hipotesi kontrasteak. I eta II motako erroreak. P-balioa eta potentzia. Kontraste motak.
Modelizazio Estatistikoa
- Bariantzaren analisia eta Erregresio lineala (sarrera).
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Oinarrizkoa
Ugarte, M. D., Militino, A. F., Arnholt, A. T. (2016). Probability and Statistics with R. CRC Press/Chapman and Hall. 2nd Edition.
Ugarte, M. D., Militino, A. F., Arnholt, A. T. (2008). Probability and Statistics with R. CRC Press/Chapman and Hall.
Osagarria
Aguirre Basurko, Elena. (2010). Estatistikaren oinarriak. Ariketak (2. argitalpena). UEU Argitalpenak.
Devore, J. (2005) Applied statistics for engineers and scientists. Thomson
Montgomery, D.C. (2002). Probabilidad y Estadística aplicadas a la ingeniería. Limusa-Wiley