Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 304512 | Irakasgaia: GIZARTE LANA ETA ADIMEN OSASUNA | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Aukerakoa | Ikasmaila: | Iraupena: 1º S | ||
| Saila: Soziologia eta Gizarte Lana | |||||
| Irakasleak: | |||||
| IDARETA GOLDARACENA, FRANCISCO (Resp) [Tutoretzak ] | |||||
Modulua/Gaia
Modulua: Esku hartzeko esparru espezifikoak Gizarte Lanerako
Jakintzagaia: Aukerakoak
Deskripzioa/Edukiak
Irakasgaia zortzi ataletan egituratuta dago. Lehenik eta behin, osasunarekin, adimen osasunarekin eta arlo horretako gizarte-lanarekin lotutako oinarrizko kontzeptuak lantzen dira. Ondoren, medikuntzaren eta psikiatriaren dimentsio soziala aztertzen da, bai eta adimen osasuneko gizarte-lanaren bilakaera historikoa ere. Gero, gaixotasun mentala, adimen osasuneko gizarte-lanaren funtzioak eta eskuragarri dauden baliabide eta programak jorratzen dira. Azkenik, adimen osasunaren arloan jardun profesionalarekin lotutako lege- eta etika-gai nagusiak aztertzen dira
Gaitasun orokorrak
| 02GO | Ikasleek ezagutzak beren lanetan edo bokazioetan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa arloan arrazoiak prestatuz eta defendatuz, eta arazoak konponduz demostratzen diren gaitasunak edukitzea. |
| 03GO | Ikasleek ahalmena izatea datu garrantzitsuak biltzeko eta interpretatzeko (beren ikerketa arlokoak normalean) gai sozial, zientifiko edo etiko garrantzitsuei buruzko gogoeta barne hartuko duten iritziak emateko. |
| 05GO | Ikasleek geroko ikasketei autonomia maila handiarekin ekiteko beharrezkoak diren ikasteko trebetasunak garatu izana. |
| 01OG | Bere analisietan giza jokabidearen eta inguru sozialaren ezagutzak aplikatzen ditu. |
| 02OG | Errealitate sozialari, gizarteko problemei eta Gizarte Lanaren arloari buruzko jakintza sortzen du. |
| 03OG | Gizarte laneko langile gisa, beharrezkoak diren tresna kontzeptualak eta metodologikoak erabiltzen ditu jarduera guztietan (diagnostikoak, esku-hartzeak, azterketa sozialak eta politikak). |
| 05OG | Pertsona, familia, talde, erakunde eta komunitateen beharrak eta eskaerak bildu, balioetsi eta konpontzen ditu. |
| 06OG | Genero ikuspegia aplikatzen du esku-hartze sozialeko metodologian, ikuspegi hori tokian tokiko edo arloko plan, programa eta proiektuetan txertatzeko. |
| 10OG | Pertsonen, taldeen eta komunitateen arteko bitartekaritza egiten du gatazkak konpontzeko. |
| 11OG | Norbanakoen eta taldeen arteko ezberdintasunak errespetatzen ditu, eta badaki moldatzen kulturarteko inguruetan. |
| 12OG | Aukera berdintasunerako politiken beharra ulertzen eta transmititzen du. |
| 15OG | Badaki Gizarte lanean ari denean trebetasun profesionalak erabiltzen (enpatia, entzute aktiboa, autokonfiantza, komunikatzeko ahalmena, mugak jartzea, malgutasuna). |
Berariazko gaitasunak
| 02GE | Ahalmena izatea gizarte langileak esku jartzen duen arloan sortzen diren problemak eta behar sozialak identifikatzeko eta aztertzeko. |
| 03GE | Ahalmena izatea sareak garatzen laguntzeko, beharrei aurre egin behar zaienean eta planifikatu diren emaitzak gauzatzeko lan egin behar denean, aztertuz betiere sarbidea eta garatzeko modua ematen duten sareak. |
| 09GE | Ahalmena izatea zaurgarritasun egoerak eta baztertzeko arriskua ekartzen dutenak identifikatzeko eta bazterketa sozialeko arriskua identifikatzeko eta konpontzeko. |
| 12GE | Pertsona, familia, talde, erakunde eta komunitateekin interakzioan aritzeko gaitasuna, haien garapena sustatzeko eta haien bizi-baldintzak hobetzeko, Gizarte Laneko esku hartzeko ereduak eta metodoak erabiliz. |
| 13GE | Ahalmena izatea pertsona, familia, talde, erakunde eta komunitateekin esku hartzeko, ahaldundu daitezen beren beharrei, zirkunstantziei, arriskuei, lehentasunezko aukerei eta baliabideei buruzko erabakiak hartzean. |
| 16GE | Ahalmena izatea pertsonen, familien, taldeen, erakundeen eta komunitateen interesak aztertze eta defendatze aldera lantaldeak antolatzeko. |
| 17GE | Ahalmena izatea diziplinen arteko esku hartzeko planak diseinatzeko, ezartzeko eta ebaluatzeko, kontuan hartuz zein diren plan horietarako erabil daitezkeen baliabideak eta zerbitzuak. |
| 18GE | Ahalmena izatea talde dinamikak erabiltzeko, hazkunde pertsonala sustatze aldera eta pertsonen arteko harremanetarako trebetasunak indartze aldera. |
| 19GE | Ahalmena izatea pertsonentzat, taldeentzat eta komunitateentzat arriskua ekartzen duten jokaerekin lan egiteko, jokaera horiek eratzen dituzten egoerak eta zirkunstantziak identifikatuz eta ebaluatuz, eta jokaera horiek aldatzeko estrategiak landuz. |
| 21GE | Ahalmena izatea bitartekaritza esku hartzeko estrategia gisa erabiltzeko, gatazkak modu alternatiboan konpontzeko hala egitea eskatzen duten zirkunstantzietan. |
Ikasketaren emaitzak
-Ideien sistematizazioa eta idatzizko eta ahozko adierazpena garatzeko, kasu praktikoak planteatu eta ebatziko ditu.
-Ikasgaiaren programarekin lotutako bibliografia kritikoki aztertuko du eta haren balorazio kritikoa egingo du, sintesi gaitasuna eta landutako gaiei buruz beren iritzia adierazpen gaitasuna garatzeko.
-Osasun Mentalaren arloko Gizarte Lanaren praktikan eta garapenean erabilitako teoriak ezagutu eta alderatuko ditu.
Metodologia
| Metodologia - Jarduera | Ordu presentzialak | Ordu ez-presentzialak |
| A-1 Eskola teorikoak | 30 | |
| A-2 Praktikak | 28 | 20 |
| A-3 Eztabaidak, bateratze lanak, taldeen tutoretza | 10 | |
| A-4 Lana prestatzea | 20 | |
| A-5 Materiala irakurtzea | 10 | |
| A-6 Bakarka ikastea | 20 | |
| A-7 Azterketak, ebaluazio probak | 2 | |
| A-8 Tutoretzak bakarka | 10 | |
| ... | ||
| Guztira | 60 | 90 |
Ebaluazioa
| Ikaskuntzaren emaitzak | Ebaluazio jarduera | Pisua (%) | Errekuperatzekoa den edo ez | Eskatzen den nota minimoa |
| Ideien sistematizazioa eta idatzizko eta ahozko adierazpena garatzeko kasu praktikoak planteatzea eta ebaztea | Klaseetan, mintegietan eta tailerretan parte hartzea | % 30 | Ez | Ez |
| Ikasgaiaren programarekin lotutako liburuak kritikoki aztertzea eta haien balorazio kritikoa egitea, sintesi gaitasuna eta landutako gaiei buruz beren iritzia adierazpen gaitasuna garatzeko. | Ebaluazio proba idatzia | % 40 | Errekuperatzeko modukoa da, idatzizko proba bat eginez | Ez |
| Osasun Mentalaren arloko Gizarte Lanaren praktikan eta garapenean erabilitako teoriak ezagutzea eta alderatzea | Ahozko aurkezpena | % 15 | Errekuperatzeko modukoa da, idatzizko proba bat eginez | Ez |
| Osasun Mentalaren arloko Gizarte Lanaren praktikan eta garapenean erabilitako teoriak ezagutzea eta alderatzea | Funtsezko edukiei buruzko gogoetari lotutako lan teorikoak | % 15 | Errekuperatzeko modukoa da, lana irakasleak ezarritako argibide eta daten arabera zuzenduta entregatuz gero | Ez |
Gai-zerrenda
1. Funtsezko kontzeptuak
2. Dimentsio soziala medikuntzan eta psikiatrian
3. Adimen osasuneko gizarte-lanaren historia
4. Gaixotasun mentala
5. Adimen osasuneko gizarte-lanaren funtzioak
6. Adimen osasuneko gizarte-lanaren baliabideak eta programak
7. Adimen osasuneko gizarte-lanaren lege-arazoak
8. Adimen osasuneko gizarte-lanaren gai etikoak
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Oinarrizko bibliografia
Idareta, F. (2018). Trabajo Social Psiquiátrico. Valencia: Nau Llibres.
Lahera, G. (2024). Las palabras de la bestia hermosa: Breve manual de psiquiatría con alma. Madrid: Debate.
Gomendatutako bibliografía
American Psychiatric Association (APA) (2022). Manual diagnóstico y estadístico de trastornos mentales. Revisión del texto (DSM-5-TR). Washington, DC, London, England: Asociación Americana de Psiquiatría.
Aztarain, J. (2005). El nacimiento y consolidación de la asistencia psiquiátrica en Navarra (1868-1954).Pamplona: Gobierno de Navarra. https://bit.ly/4d2YOGm
Baón, B.; Calcedo, A.; Gracia, D.; Muñoz-Grandes, M.; Morera, B.; Rodríguez, J.J.; Santander, F.; Seoane, J.A. y Ventura, T. (2014). Conflictos éticos en Psiquiatría y Psicoterapia. Madrid: Fundación de Ciencia de la Salud. https://bit.ly/3RPN0gW
Boyle, M. y Johnstone, L. (2023). Una introducción directa al marco de poder, amenaza y significado: una alternativa al diagnóstico psiquiátrico. Madrid: Asociación Española de Neuropsiquiatría.
Cabot, R. (2008). Ensayos de medicina social. La función de la inspectora a domicilio. Trabajo Social y Salud, 60, 25-172.
Chaturvedi, S.K. y Jayarajan, D. (2017). E-Rehabilitation: New Reality or Virtual Need? Journal of Psychosocial Rehabilitation and Mental Health,4(1), 1-3. doi: 10.1007/s40737-017-0089-6
Chaves-Montero, A. y Blanco-Miguel, P. (2025). Revisión sistemática de la investigación científica en trabajo social y salud mental. European Public & Social Innovation Review, 10, 1-15. doi: 10.31637/epsir-2025-937
Colom, D. (2019). "Salud mental". En A. Hernández y M. del Fresno (Dirs.). Técnicas de diagnóstico, intervención y evaluación social (pp. 374-392). Madrid: UNED.
Comisionado de Salud Mental. (2025). Plan de acción de salud mental 2025-2027. Ministerio de Sanidad, Gobierno de España. Documento aprobado por el Comité Institucional de la Estrategia de Salud Mental del Sistema Nacional de Salud. https://bit.ly/4k7wOUq
Conejo, R. (2013). "La ética como faro para la intervención en salud mental". En Rondón, L.M. y Taboada, M.L. (Coords.). Voces para la ética del Trabajo Social en tiempos trémulos. Madrid: Paraninfo / Consejo General del Trabajo Social, 277-290.
Del Olmo, F.; González-Blanco, M.; Sarró, S.; Grácio, J.; Martín, M.; Martínez, A.C.; Perna, G.; Pomarol, E.; Varandas, P.; Ballesteros, J.; Rebolleda, C.; Vanni, G.; González-Fraile, E.; Moreno, A.; Feria, I.; Padilla, P.P.; Larraz, J.A. y Treserra, J. (2018). Mental health professionals' attitudes towards mental illness: professional and cultural factors in the INTER NOS study. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. doi: 10.1007/s00406-018-0867-5
Desviat, M. (2016). Cohabitar la diferencia: de la reforma psiquiátrica a la salud mental colectica. Madrid: Grupo 5.
Desviat, M. (Coord.). (2024). Tratar con la locura: Emancipación y clínica participada. Madrid: Enclave de Libros.
Domínguez, A.I.; González, E.; Costas, A.B.; Rodeiro, M.; Sánchez, M.; Figueira, M.N.; Garrido, I.; López, J.I.; Béjar, A. M.; Dorta, P.C.; Rufino, D. y Martín, M. (2017). Estudio de eficacia de una intervención psicoeducativa para la reducción de la sobrecarga del cuidador principal de personas con discapacidad intelectual: análisis de línea base del estudio EDUCA-IV. Informaciones psiquiátricas, 227, 55-76.
Fombuena, J. (2017). "Aportaciones del modelo contextual al trabajo social clínico: justicia familiar y lealtades". En Ituarte, A. (Coord.). Prácticas del Trabajo Social Clínico. Valencia: Nau Llibres, 227-251.
González, J. y Sanz, M. (Coords.) (2018). Rehabilitación psicosocial de personas con trastorno mental grave. Casos clínicos. Madrid: Psimática.
Hernández, M. (2017). La rehabilitación psicosocial entre la desinstitucionalización y la recuperación. Revista de la Asociación Española de Neuropsiquiatría, 37(131), 171-187. doi: 10.4321/S0211-57352017000100010
Hidalgo Lavié, A., Lima Fernández, A.I. y Piedra Cristobal, J. (Coords.). (2023). Trabajo social y salud pública: Consideraciones sobre el papel del trabajador social en el ámbito socio-sanitario. Madrid: Sanz y Torres.
Ituarte, A. (2017). Prácticas del Trabajo Social Clínico. Valencia: Nau Llibres.
Maone, A y D'Avanzo, B. (Comps.). (2017). Recuperación. Recovery: nuevos paradigmas de salud mental. Madrid: Psimática.
Martín Carrasco, M. (2017). Comprender el trastorno bipolar. Barcelona: Amat.
Martín Carrasco, M.; Gonçalvez, M.; Domínguez, A.I.; González, E.; Muñoz, P. y Fernández, P. (2012). EDUCA-ESQ Programa psicoeducativo para el manejo de la sobrecarga en el cuidador del paciente con esquizofrenia o trastorno esquizoafectivo. Bilbao: Instituto de Investigaciones Psiquiátricas.
Martínez Plaza, E. y Cazorla Palomo, J. (2023). Aproximación a la estandarización del registro de la intervención del Trabajo Social en los Centros de Salud Mental de adultos de Cataluña. Cuadernos de Trabajo Social, 36(2), 193-207.
Miranda, M. (2015). Lo social en Salud Mental (1): Trabajo Social en Psiquiatría.Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza.
Miranda, M. (2021). Lo social en Salud Mental (2): Trabajo Social en Psiquiatría.Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza.
Muñoz Escandell, I. (Koord.). (2024). Giza eskubideek osasun mentalean duten egoerari buruzko 2023ko txostena. Salud Mental España Konfederazioa. https://bit.ly/431lYIt
Regalado, J. (2022). El trabajo social clínico es legítimo. Madrid: Létrame.
Reina-Aguilar, P., Díaz-Jiménez, R.M. y Caravaca-Sánchez, F. (2023). Suicide Risk among University Students in Spain: Implications for Social Work. Social work, 68(4), 299-306. doi: 10.1093/sw/swad025
Urraca, L. (2021). La dimensión terapéutica del Trabajo Social. Valencia: Nau Llibres.
Vicondoa, M.L. (2020). Una vida dedicada al enfermo. Federico Soto Yarritu. Pamplona: EUNSA.
Wade, D.T. y Halligan, P.W. (2017). The biopsychosocial model of illness: A model whose time has come. Clinical Rehabilitation, 31(8), 995-1004. doi: 10.1177/0269215517709890
Whitaker, R. y Cosgrove, L. (2024). La psiquiatría bajo sospechas: corrupción institucional, perjuicio social y recetas de reforma. Córdoba: Psara Ediciones.
Zorrilla, S. y Cazorla, J. (2022). Retos del Trabajo Social en salud mental: una propuesta para la revisión crítica de la aplicación de los fundamentos de la disciplina. Revista de Servicios Sociales y Política Social, 39(127), 69-79. https://bit.ly/3tNT2CE.
Sartu zure irakasleak Liburutegiari eskatu dion bibliografian