Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa

Modulua/Gaia

Modulua: Oinarrizko zientziak 

Irakasgaia: Giza Anatomia

Gora

Deskripzioa/Edukiak

Kontzeptu anatomikoetarako sarrera. Honako ekintza hauetan parte hartzen duten ehunak eta sistemak aztertzea: eusteko eta mugitzeko ekintzetan; komunikazioan, kontrolean eta integrazioan; nutrizioan eta metabolismoan; arnasketan eta gasen trukean; ugalketan eta garapenean.

Gora

Gaitasun orokorrak

Oinarrizko gaitasun hauek (CB) eskuratu beharko lituzkete ikasleek irakasgai honetan:

CB-1 Ikasleek demostratzea badauzkatela eta ulertzen dituztela bigarren hezkuntza orokorraren oinarrian den ikasketa arloari dagozkion ezagutzak, kontuan harturik arlo horren jakintza maila edukitzeko, nahiz eta testuliburu aurreratuetan aurkitzen den, eduki behar direla, halaber, alderdi batzuetan, ikasketa alor honen abangoardiatik heldu diren ezagutza batzuk.

CB-2 Ikasleek beren ezagutzak beren lanetan edo bokazioetan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa arloan arrazoiak prestatuz eta defendatuz, eta arazoak konponduz, erakusten diren gaitasunak edukitzea.

Zeharkako gaitasun hauek (CGT) eskuratu beharko lituzkete ikasleek irakasgai honetan:

ZEHARKAKO GAITASUNAK

CGT-1. Analisirako eta sintesirako gaitasuna.

CGT-3. Ahozko eta idatzizko komunikazioa ama hizkuntzan.

CGT-5. Ikasteko gaitasuna.

CGT-10. Problemak konpontzen jakitea.

CGT-18. Nork bere kasa lan egiteko trebetasuna.

Gora

Berariazko gaitasunak

Oinarrizko prestakuntza komuneko gaitasun espezifiko hauek (ECB) eskuratu beharko lituzkete ikasleek irakasgai honetan:

ECB-1 Giza gorputzaren egitura eta funtzioa ezagutzea eta identifikatzea.

ECB-2 Zelulen eta ehunen oinarri molekularrak eta fisiologikoak ulertzea.

Gora

Ikasketaren emaitzak

Irakasgaia bukatzean ikasleak gai izanen dira: 

R.1-Egitura anatomikoak identifikatzeko eta egitura horien eragina beren funtzioetan ezagutzeko.

R.2-Integratzeko anatomiari buruzko jakintza, oinarri histologikoak eta eragina patologietan.

R.3-Behar bezala erabiltzeko Anatomiari buruzko hizkuntza.

R-4-Testuinguru diferenteetan aplikatzeko hizkuntza hori informazioa ahoz ematean.

Gora

Metodologia

Gora

Ebaluazioa

Zati teorikoa

Lauhilekoan bi askatze partzial izango dira. Bi partzialen batez bestekoa egiteko, partzial bakoitzean gutxieneko nota a izan behar da 4 eta ponderazioa aplikatu ondoren, irakasgaia gainditzeko eskatzen den kalifikazioa da 5/10. Partzial batetik materiala askatzeko, oharrera iritsi behar duzu 5/10.

Azterketa partzialetan balio horretara iristen ez bada, ikasleak azken azterketa egingo du azterketa partzialak kaleratu gabe. Deialdi arruntean irakasgaia gainditzen ez bada, ezohiko errekuperazio-azterketa egin beharko da material guztiarekin, deialdi arruntean zatiren bat kaleratu ote den kontuan hartu gabe.

Proba azterketetan, 3 erantzun oker bakoitzeko, eskubide bat kenduko da (0,33 kenketa bakoitzeko). Probako galderak lau aukera izango dira.

Kontzeptu-akats nabarmenak, teorikoak zein praktikoak, larritzat hartuko dira, irakasgaia gainditu ezin izatea eta errekuperaziora joan behar izatea ekarriko du, adibidez. humeroa eta femurra nahastea, egitura anatomiko garrantzitsuak ez antzematea, etab.

Zati praktikoa

Praktikak derrigorrezkoak dira. 1 galdu dezakezu justifikaziorik gabe. Joaten ez bazara, ordua baino lehen edo irakasle arduradunaren baimenik gabe justifikatu gabeko falta edo abandonu bakoitzeko zati praktikoaren guztizko balioari % 2,5 kenduko zaio.

Oinarrizko zati honetan akats garrantzitsuak larritzat hartuko dira eta irakasgaia ez gainditzea eta errekuperaziora joan behar izatea ekarriko dute. adib. humeroa eta femurra nahastea, arteria batek inerbatzen duela, etab.

Disekzio gela

Disekzio-gelara sartzeko derrigorrezkoa da behar bezala ekipatuta egotea: bata (guztiz lotuta), eskularruak eta ilea moño batean bilduta (ez zaldi-buztan ile luzea bada) jantzi behar dira, hurbiltzean gorpua kutsatzea saihesteko. . Hala ez bada, ikasleak ezin izango du bertan sartu.

Guztiz debekatuta dago gorpuzkiei argazkiak/bideoak egitea.

Gorpuekiko errespetu falta oro arau-hauste larritzat hartuko da eta gaiari huts egitea ekarriko du.

Nota igotzeko jarduerak

Jarduera hauek kontuan hartuko dira nota igotzeko. Balio hori gehitzeko ezinbestekoa da irakasgaia gainditzea (5/10), inola ere ez du balioko irakasgaia gainditzeko.

Gamifikazio-jarduerak: jokoaren garapenean parte hartzea 0,5 puntura arte; lehiaketan parte hartzea, 0,5 puntura arte (% 90eraino parte hartzeko eskakizuna bai lanketan bai jokoaren parte-hartzean).

Gora

Gai-zerrenda

GORPUTZA OSOTASUNA DEN ALDETIK: EGITURA ETA FUNTZIOA

 1. gaia. Giza gorputzaren antolaketa. Sarrera. Anatomia kontzeptua. Aldeak eta barrunbeak. Planoak eta sekzioak.

2. gaia. Ehunak. Ehun mota nagusiak. Ehun epiteliala: guruinak eta mintzak. Motak. Ehun konektiboa. Ehun muskularra. Nerbio ehuna.

3. gaia. Tegumentu sistema. Larruazalaren egitura. Larruazalaren eranskinak.

ENBRIOLOGIA

4. gaia. Organismoaren jatorri enbriologikoa. Enbriologia, ernalketa, enbriogenesia. Plazenta. Periodo fetala. Orri enbrionarioak. Orri horietan etorkia duten organoak.

EUSTEKO ETA MUGITZEKO EKINTZETAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

5. gaia. Sistema eskeletikoa I. Osaera anatomikoa. Hezurren sailkapena. Hezur luzeen parteak. Hezurraren histologia.

6. gaia. Sistema eskeletikoa II. Hezurraren osaera. Zelula motak. Hezurraren garapena. Hezurraren hazkundea eta birxurgapena.

7. gaia. Sistema eskeletikoa III. Muskulua. Muskulu zuntza. Muskuluaren egitura. Muskulu ildaskatuaren histologia.

8. gaia. Sistema eskeletikoa IV. Kartilagozko ehuna: osaera eta funtzioak. Kartilago motak. Giltzadura mugikor garrantzitsuak.

9. gaia. Sistema eskeletikoa V. Eskeletoaren banaketa. Burua. Garezurreko hezurrak eta muskuluak. Garezurreko zuloak. Aurpegiko hezurrak eta muskuluak. Muskulu mastekatzaileak eta mimikoak. Inerbatzen dituzten nerbio kranialak. Hiroidea.

10. gaia. Sistema eskeletikoa VI. Errakia. Kurbadura fisiologikoak eta patologiak. Ornoa: parteak. Errakiaren muskuluak: zerbikala, dortsala eta lunbarra. Abdomeneko muskuluak. Bizkarrezurreko muskulu sakonak. Toraxa. Toraxeko hezurrak eta muskuluak.

11. gaia. Sistema eskeletikoa VII.  Goiko gorputz adarra: hezurrak, giltzadurak eta goiko gorputz adarreko muskuluak. Bizkarrezurreko plexuak.

12. gaia. Sistema eskeletikoa VIII. Beheko gorputz adarra: hezurrak, giltzadurak eta beheko gorputz adarreko muskuluak. Bizkarrezurreko plexuak.

KOMUNIKAZIOAN, KONTROLEAN ETA INTEGRAZIOAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

13. gaia. Nerbio sistema I. Osaera. Neurona. Neurona motak. Nerbioak.

14. gaia. Nerbio sistema II.- Nerbio sistema zentrala. Entzefaloa: entzefaloaren baskularizazioa. Meningeak. Likido zefalorrakideoaren produkzioa eta zirkulazioa. Garuna, zerebeloa, dientzefaloa, enbor entzefalikoa. Bizkarrezur muina.

15. gaia. Nerbio sistema III. Nerbio sistema periferikoa. Nerbio kranialak. Nerbio sistema periferiko autonomoa. Sinpatikoa eta Parasinpatikoa.

16. gaia. Zentzumenen organoak I. Zentzumen bereziak: entzumena eta orekaren zentzumena. Egitura.

17. gaia. Zentzumenen organoak II. Zentzumen bereziak: ikusmena. Begia: egitura.

GARRAIO ETA DEFENTSA EKINTZETAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

18. gaia. Zirkulazio aparatua I. Bihotza: anatomia, histologia. Baskularizazioa: arteriak eta bena koronarioak. Inerbazioa.

19. gaia. Zirkulazio aparatua II. Baskularizazioa: Arteriak. Motak. Aorta. Goiko gorputz adarrak. Burua. Abdomena. Beheko gorputz adarrak. Birikak.

20. gaia. Zirkulazio aparatua III. Benak: histologia, funtzioak. Goiko kaba. Goiko gorputz adarraren benak. Burua eta lepoa. Alde esplaknikoa. Beheko kaba. Beheko gorputz adarraren benak. Sistema linfatikoa. Kapilarrak.

ARNASKETAN ETA GAS TRUKEAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

21. gaia. Arnas Aparatua. Egitura. Sudurra. Sinu paranasalak. Laringea. Trakea. Bronkioak. Albeoloak. Birikak. Inerbazioa.

NUTRIZIOAN ETA METABOLISMOAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

22. gaia. Digestio aparatua I. Anatomia, digestio hodiaren histologia. Ahoa, ezpainak eta masailak. Hortzak, mingaina, ahosabaia, faringea eta esofagoa.

23. gaia. Digestio aparatua II. Urdaila: anatomia, histologia. Heste meharra: anatomia, histologia.

24. gaia. Digestio aparatua III. Heste lodia: anatomia, histologia.

25. gaia. Digestio aparatua IV. Pankrea: gibela, bide biliarrak: anatomia, histologia.

IRAIZPENEAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

26. gaia. Gernu aparatua. Giltzurrunak. Nefrona: parteak. Ureterrak. Gernu maskuria. Uretra.

UGALKETAN ETA GARAPENEAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

27. gaia. Emakumezkoen ugaltze aparatua. Obarioak Falopioren tronpak. Umetokia. Bagina. Kanpoko genitalak.

28. gaia. Gizonezkoen ugaltze aparatua. Barrabilak. Epididimoa. Hodi deferentea. Semen guruinak. Prostata. Guruin bulbouretralak. Zakila. Eskrotoa.

ERREGULAZIOAN ETA KONTROLEAN PARTE HARTZEN DUTEN EHUNAK ETA SISTEMAK

29. gaia. Sistema endokrinoa. Hipofisiaren egitura, tiroidea, paratiroidea, pankrea, giltzurrun gaineko guruinak eta guruin sexualak. Histologia.

Gora

Praktika esperimentalen programa

1. Praktika Enbriologia.

2. Praktika Bihotz-zirkulazio sistema.

3. Praktika Arnas/fonazio sistema.

4. Praktika Digestio sistema.

5. Praktika Iraitz eta ugaltze sistema

6. Praktika Nerbio sistema/zentzumen organuak.

7.  Praktika Muskulu-hezurdura sistema

Gora

Bibliografia

Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.

Oinarrizko Bibliografia

Anatomiako testu liburuak

1. Moore KL, Dalley AF, Agur AMR. Moore, anatomía con orientación clínica. L'Hospitalet de Llobregat: Wolters-Kluwer; 2023.https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi?TITN=546292
2. Drake RL, Wayne VA, Mitchell AWM. Gray, anatomía para estudiantes. 4ª ed. Barcelona: Elsevier; 2020.
3. Martini FH, Timmons MJ, Tallitsch RB, Nath JL. Anatomía humana. Madrid: Pearson Educación; 2017. https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi?TITN=519283

4. Moore KL, Dalley AF, Agur AMR. Moore, fundamentos de anatomía con orientación clínica. L'Hospitalet de Llobregat: Wolters Kluwer; 2020.
5. Dauber W. Feneis, nomenclatura anatómica ilustrada. Barcelona: Elsevier; 2021.
6. Hansen John T. Netter, cuaderno de anatomía para colorear. 2ª ed. Barcelona: Elsevier; 2019.
7. Hansen JT. Netter, flashcards de anatomía. 5ª ed. Barcelona: Elsevier; 2020.
8. Drake RL, Vogl AW, Mitchell AWM. Gray, flashcards de anatomía. Barcelona: Elsevier; 2022.
9. Anatomía con embriología y fisiología: Master EVO: atlas y texto con definiciones, clínica, patologías e imagen radiológica. 8ª ed. Madrid: Marbán; 2018.

Enbriologiako testu liburuak

1. Flores V. Embriología humana. Editorial Médica Panamericana; 2015. https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi?TITN=435830
2. Sadler TW. Langman, embriología médica. 14ª ed. L'Hospitalet de Llobregat: Wolters Kluwer; 2019.
3. Arteaga Martínez M, García Peláez I. Embriología humana y biología del desarrollo. 3ª ed. México: Editorial Médica Panamericana; 2021.https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi?TITN=544884
4. Carlson BM. Embriología humana y biología del desarrollo. 6ª ed. Madrid: Elsevier; 2019.
5. Moore KL. Embriología clínica. 11ª ed. Barcelona: Elsevier; 2020.

Atlasak

1. Schünke M, Schulte E, Schumacher U. Prometheus, texto y atlas de anatomía. 5ª ed. Madrid: Editorial Médica Panamericana; 2022.https://biblioteca.unavarra.es/abnetopac/abnetcl.cgi?TITN=533885

2. Paulsen F, Waschke J, editores. Sobotta, atlas de anatomía humana. Barcelona: Elsevier España; 2018.
3. Netter FH Atlas de anatomía humana. Barcelona: Elsevier; 2019.
4. Cochard LR. Netter, atlas de embriología humana. Barcelona: Masson; 2005.
5. Gilroy AM, MacPherson BR, Ross LM. Prometheus, atlas de anatomía. 2ª ed. Madrid: Editorial Médica Panamericana; 2013.
6. Embriología. Madrid: Marbán; 2018.

Gora

Hizkuntzak

Euskara

Gora

Non emango den

Osasun Zientzien Fakultatean

Gora