Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 242201 | Irakasgaia: ESTATISTIKA | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Oinarrizkoa | Ikasmaila: 1 | Iraupena: 2º S | ||
| Saila: Estatistika eta Ikerketa Operatiboa | |||||
| Irakasleak: | |||||
| ETXEBERRIA ANDUEZA, JAIONE [Tutoretzak ] | ADIN URTASUN, ARITZ [Tutoretzak ] | ||||
Deskripzioa/Edukiak
Probabilitatea eta zorizko aldagaiak (3. kapitulua)
Aldagai bateko probabilitate banaketak (4. kapitulua)
Lagin banaketa (6. kapitulua)
Estimazio puntuala eta konfidantza tarteak (7-8 kapituluak)
Hipotesi kontrasteak (9. kapitulua)
Modelizazio estatistikora sarrera: ANOVA (11. kapitulua)
Kurtsoan zehar, estatistika deskribatzailea eta R software estatistikoa landuko dira.
Deskribatzaileak
Estatistika Deskribatzailea, Probabilitatea, Inferentzia Estatistikoa, Modelizazio Estatistikoa
Gaitasun orokorrak
- CG3: Oinarrizko gaiak eta teknologikoak ezagutzea, ikaslea metodo eta teoria berriak ikasteko gaituko dutenak, eta egoera berrien aurrean moldagarritasuna emango diotenak.
- CG4: Arazoak ekimenez ebazteko gaitasuna, erabakiak hartzea, sormena, arrazoimen kritikoa eta Ingeniaritza esparruko ezagutza eta trebetasunak komunikatu eta helaraztea.
Berariazko gaitasunak
- CFB1: Ingeniaritzan planteatu ahal diren problema matematikoak ebazteko gaitasuna. Hauen inguruko ezagutzak aplikatzeko trebezia: aljebra lineala; geometria; geometria diferentziala; kalkulu diferentziala eta integrala; ekuazio diferentzialak eta deribatu partzialetakoak; zenbakizko metodoak, zenbakizko algoritmika; estatistika eta optimizazioa.
- CFB3: Oinarrizko ezagutza informatikoak edukitzea ingeniaritzan aplikagarriak: ordenagailuen programazio eta erabilera, sistema eragileak, datu-baseak eta programa informatikoak.
Ikasketaren emaitzak
A - Datu-base ezberdinen analisi estadistiko deskribatzaileak burutu.
B - Teknika estatisko egokiak erabili datu-baseetan aurkitzen diren aldagaien izaeraren arabera.
C - Datu-baseak eta zorizko esperimentuen simulazioekin lan egiteko pakete estatistiko baten ezagutza.
D - Probabilitatearen erregela nagusiak menderatu eta probabilitate banaketa jarraitu zein diskretuekin lan egiten jakin.
E - Estimazio puntuala eta konfidantza tarteak erabili, ingenieritzan aurki daitezkeen parametro ezezagunen estimazio egokiak burutzeko.
F - Erabaki-hartze prozesuetan lagungarriak diren teknika estatistikoak erabiltzen jakin.
Metodologia
|
Metodologia - Jarduera |
Bertaratzeko Orduak |
Ez Bertaratzeko Orduak |
|
A-1 Saio teorikoak |
44 |
|
|
A-2 Praktikak |
14 |
|
|
A-3 Eztabaidak, bateratze-lanak, talde-tutoretzak |
1 |
|
|
A-4 Lana egitea |
8 |
|
|
A-5 Materialak irakurtzea |
|
|
|
A-6 Banakako ikasketa |
|
75 |
|
A-7 Azterketak, ebaluaziorako probak |
4 |
|
|
A-8 Banakako tutoretzak |
4 |
|
|
Guztira |
75 |
75 |
Ebaluazioa
|
Ikasketaren emaitzak |
Gaitasunak |
Ebaluazio tresnak |
Pisua |
Bigarren aukera |
|
A - Datu-base ezberdinen analisi estadistiko deskribatzaileak burutu. B - Teknika estatisko egokiak erabili datu-baseetan aurkitzen diren aldagaien izaeraren arabera. C - Datu-baseak eta zorizko esperimentuen simulazioekin lan egiteko pakete estatistiko baten ezagutza. D - Probabilitatearen erregela nagusiak menderatu eta probabilitate banaketa jarraitu zein diskretuekin lan egiten jakin. E - Estimazio puntuala eta konfidantza tarteak erabili, ingenieritzan aurki daitezkeen parametro ezezagunen estimazio egokiak burutzeko. F - Erabaki-hartze prozesuetan lagungarriak diren teknika estatistikoak erabiltzen jakin. |
CG3 CG4 CFB1 CFB2 |
Azterketa teoriko eta praktikoa
(10 puntutik behintzat 5 ateratzea beharrezkoa da zati hau gainditzeko). |
%60 |
Bai |
|
A - Datu-base ezberdinen analisi estadistiko deskribatzaileak burutu. B - Teknika estatisko egokiak erabili datu-baseetan aurkitzen diren aldagaien izaeraren arabera. |
CG3 CG4 CFB1 CFB2 |
Bakarkako proben jarraipena |
%30 |
Ez |
|
F - Erabaki-hartze prozesuetan lagungarriak diren teknika estatistikoak erabiltzen jakin. |
CG3 CG4 CFB1 CFB2 |
Lan esperimentalen probak eta txostenak |
%10 |
Ez |
Gai-zerrenda
Estatistika deskribatzailea
- Aldagai kualitatibo eta kuantitatiboen deskribapena.
- Posizio eta dispertsio neurriak
- Aldagai biko eta anitzeko datuak.
Probabilitatea eta zorizko aldagaiak
- Lagin-espazioa eta gertakariak
- Probabilitate baldintzatua, probabilitate osoaren legea, Bayesen teorema eta gertaera independenteak.
- Probabilitate dentsitate funtzioa eta banaketa funtzioa. Mediana, moda, pertzentilak eta momentuak.
- Zorizko aldagai diskretuak: uniformea, binomiala eta Poisson. Zorizko aldagai jarraituak: uniformea, esponentziala gamma eta normala.
- Zorizko aldagai diskretu eta jarraituen banaketa bateratuak, marginalak eta baldintzatuak.
Inferentzia Estatistikoa
- Lagin banaketaren sarrera. Parametroak eta estimatzaileak.
- Ji-karratu eta t-Student banaketak.
- Batazbesteko baten banaketa laginean, bi batazbestekoren arteko diferentziaren banaketak laginean eta proportzio baten banaketa laginean.
- F banaketa
- Bariantza baten banaketa laginean eta bi bariantzen arteko zatiketaren banaketa laginean.
- Estimazio puntuala eta propietateak. Batazbesteko errore kuadratikoa.
- Konfidantza tarteak. Tarte motak.
- Hipotesi kontrasteak. I eta II motako erroreak. P-balioa eta potentzia. Kontraste motak.
Modelizazio Estatistikoa
- Bariantzaren analisia (ANOVA): sarrera.
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
OINARRIZKOA
Ugarte, M. D., Militino, A. F., Arnholt, A. T. (2008). Probability and Statistics with R. CRC Press/Chapman and Hall
OSAGARRIAK
Devore, J. (2005) Applied statistics for engineers and scientists. Thomson.
Montgomery, D.C. (2002). Probabilidad y Estadística aplicadas a la ingeniería. Limusa-Wiley
Mendenhall, W. (1997). Probabilidad y Estadística para ingeniería y ciencias. Prentice-Hall
Elena Agirre Basurko (2010). Estatistikaren oinarriak. Ariketak. Udako Euskal Unibertsitatea
Juan Etxeberria Murgiondo (2011). Estatistika aplikatua. Teoria eta praktika. Elhuyar Fundazioa