Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 304402 | Irakasgaia: IKERKETA, DIAGNOSTIKOA ETA EBALUAZIOA | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Nahitaezkoa | Ikasmaila: 2 | Iraupena: 2º S | ||
| Saila: Soziologia eta Gizarte Lana | |||||
| Irakasleak: | |||||
| RIVERA ESCRIBANO, MARÍA JESÚS (Resp) [Tutoretzak ] | |||||
Modulua/Gaia
Módulo: El trabajo social: conceptos, métodos, teorías y aplicación.
Materia: Ikerketa, Diagnostikoa eta Ebaluazioa irakasgaia Gizarte Lanarekin
Deskripzioa/Edukiak
Irakasgaiaren helburua da ikasleei ikerketari buruzko ikuspegi osoa ematea, baina gizarte errealitatea eraldatzeko asmoz egiten den eragiketa-multzoa den aldetik. Irakasgaiaren ikuspuntuak ikerketa sarrerarako osagai argia dauka, baina ikerketa esku-hartzetik gertu dagoen ekintza dela uste izanez, eta esku-hartzearekin lotuz, errealitatea behatu eta aztertu ez ezik, errealitatean esku-hartze bat egin nahi delako.
Gizarte Lanak aldaketa-inguruak sortu nahi ditu bere jardueren bidez, eta gizarte laneko profesionalak prozedura zientifikoa erabiltzen jakin behar du, helburu hauetarako: a) gertatzen denaren ezagutza eta azalpen teorikora hurbiltzeko (diagnostikoa); b) tresna metodologikoak edukitzeko ezagutza horretara hurbiltzeko; c) behin gizarte esku-hartze bat inplementatu eta gero (proiektua, programa), ebaluatu ahal izateko bere luze-labur guztian.
Irakasgaiaren edukien ordenak ibilbide zehatza du:
1) artikulatu nahi duen gizarte errealitatearen ezagutza (bigarren mailako iturriak);
2) dauden ikerketa-diseinu anitzetan murgiltzea (ikerketa proiektua ezagutzea);
3) esku-hartzearen eraikuntza analisatzea esku hartzeko proiektuen inguruan (esparru logikoa, ikerketa ekintza eta Ikerketa eta ekintza parte-hartzailea erabiliz), eta
4) programak eta proiektuak ebaulatzea.Gaitasun orokorrak
CB03
Ikasleek datu garrantzitsuak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea (normalean beren ikasketa-arloaren barruan), arlo sozial, zientifiko edo etikoko gai garrantzitsuei buruzko gogoeta barne hartzen duten iritziak emateko.
CB04
Ikasleek informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak transmititu ahal izatea publiko espezializatu bati zein espezializatu gabeari
CG01
Giza portaerari eta gizarte-inguruneari buruzko ezagutzak aplikatzen ditu bere analisietan.
CG02
Gizarte-errealitateari, gizarte-arazoei eta gizarte-laneko diziplinari buruzko ezagutza sortzen du.
CG03
Gizarte-langile gisa garatzen dituzten jarduera guztietan (diagnostikoak, esku-hartzeak, azterketa sozialak eta politikoak) beharrezkoak diren tresna kontzeptualak eta metodologikoak erabiltzen ditu.
CG05
Pertsona, familia, talde, erakunde eta komunitateen beharrak eta eskaerak jaso, baloratu eta konpontzen ditu.
CG07
Programak, zerbitzuak eta gizarte-politikak diseinatu, planifikatu, gauzatu eta ebaluatzen ditu
Berariazko gaitasunak
CE01
Gizarte garaikidea, haren egitura eta dinamika aztertzeko beharrezkoak diren diziplinazko ezagutzak eskuratzeko eta menderatzeko gaitasuna; besteak beste, fenomeno sozialen konplexutasuna aztertzea, diziplina anitzeko ikuspegia hartuta.
CE02
Gizarte langileak esku hartzen duen gizarte-arazoak eta -beharrak identifikatzeko eta aztertzeko gaitasuna.
CE06
Gizarte laneko esku-hartzearen berezko ekintzarako eta eraldaketarako ezagutza-beharretara egokitutako ikerketa-proiektuak diseinatzeko eta egiteko gaitasuna
CE07
Gizartean esku hartzeko proiektuak eta programak diseinatzeko, ezartzeko eta ebaluatzeko gaitasuna
CE17
Diziplina arteko esku-hartze planak diseinatu, inplementatu eta ebaluatzeko gaitasuna, horietan erabil daitezkeen baliabideak eta zerbitzuak kontuan hartuta
Ikasketaren emaitzak
Irakasgai hau arrakastaz gaindituz gero, ikasleek gaitasun hauek edukiko dituzte:
1. E Gizarte diagnostiko bat egiteko prozedura zientifikoaren urrats teorikoak deskribatzea.
2. E Gizarte diagnostiko bat egiteko erabiltzen ahal diren metodoak eta teknikak aipatzea.
3. E Populazioa edo aztertu behar den gizarte errealitatea ikertzeko ikerketa teknika bakoitzak eskaintzen dituen abantailak eta desabantailak ulertzea.
4. E Arrazoiketa deduktiboa garatzea, zer gizarte errealitatean esku hartzen ari den, errealitate hartako indarguneetan edo hobetzeko puntuetan ikerketa-teknikak aplikatuz.
5. E Gizarte errealitatea ikertzea eta alderdirik nabarmenei lehentasuna ematea lortutako informaziotik abiaturik.
6. E Datuak eta informazioak interpretatzea, ondorioei funtsa emateko elkarren arteko erlazioak bilatuz, eta gizarte mailako gaien gaineko gogoeta kritikoa eginez.
7. E. Ebaluazio txosten bat prestatzea lortutako informaziotik eta horren analisitik abiaturik, erabaki egokiak hartzeko, ondoriotan oinarrituz.
R8. Edozein motatako entzulegoari jakinaraztea, ahoz eta idatziz, aztertutako gizarte errealitatearen gaineko balio-judizioak.
| Ikasketaren emaitza | Prestakuntza jarduera | Ebaluaziorako tresna |
| 1. E Gizarte diagnostiko bat egiteko prozedura zientifikoaren urrats teorikoak deskribatzea. | Irakaspen eskolak Testuak irakurtzea eta ikus-entzunezkoak (iruzkindunak). Laneko eztabaidak eta lanak. Tutoretzak | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. |
| 2. E Gizarte diagnostiko bat egiteko erabiltzen ahal diren metodoak eta teknikak aipatzea. | Irakaspen eskolak Testuak irakurtzea eta ikus-entzunezkoak (iruzkindunak). Laneko eztabaidak eta lanak. | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. |
| 3. E Populazioa edo aztertu behar den gizarte errealitatea ikertzeko ikerketa teknika bakoitzak eskaintzen dituen abantailak eta desabantailak ulertzea. | Irakaspen eskolak Kasu azterketa Kanpoko praktikak | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. |
| 4. E Arrazoiketa deduktiboa garatzea, zer gizarte errealitatetan esku hartzen ari den, errealitate hartako indarguneetan edo hobetzeko puntuetan ikerketa-teknikak aplikatuz. | Irakaspen eskolak Kasuak aztertzea. Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea | Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
| 5. E Gizarte errealitatea ikertzea eta alderdirik nabarmenei lehentasuna ematea lortutako informaziotik abiaturik. | Lan praktikoen ondotiko irakaspen eskolak Kasu azterketa Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea Txostenak eta proiektuak prestatzea. | Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
| 6. E Datuak eta informazioak interpretatzea, ondorioei funtsa emateko elkarren arteko erlazioak bilatuz, eta gizarte mailako gaien gaineko gogoeta kritikoa eginez. | Lan praktikoen ondotiko irakaspen eskolak Kasuak aztertzea. Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea Txostenak eta proiektuak prestatzea. | Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
| 7. E Ebaluazio txosten bat prestatzea lortutako informaziotik eta horren analisitik abiaturik, erabaki egokiak hartzeko, ondoriotan oinarrituz. | Txostenak eta proiektuak prestatzea. Lanen gaineko tutoretzak Praktikak gainbegiratzea | Azken txostena |
| 8. E Edozein motatako entzulegoari jakinaraztea, ahoz eta idatziz, aztertutako gizarte errealitatearen gaineko balio-judizioak. | Ahozko aurkezpena, lan praktikoa egin eta gero. Testuak irakurri eta ondoren elkarri aurkeztea eta eztabaidatzea. Lanen gaineko tutoretzak | Aurkezpenetan eta emandako lanetan erakutsitako gaitasun komunikatiboen erregistroa |
Metodologia
Irakasgai honetan, ikasleari ikerketarekin, diagnostikoarekin eta ebaluazioarekin lotutako alderdiak lantzeko tresna teoriko-praktikoak eskaini nahi zaizkie. Ikasketa prozesu hori, edozein tokitan edo arlotan (haurrak, immigrazioa, minusbaliotasuna, bazterketa handia, zahartzea, etab.) edozein tokitan (publikoa edo pribatua) garatutako Gizarte Lanarekin zerikusia duen zerbitzu, proiektu edo programa bat da, edozein tokitan (publikoa edo pribatua) garatzen den zerbitzu, proiektu edo programa bat.
Horretarako, irakasgaiaren irakasle-taldeak egiten dituen jarduera nagusiak honako hauek izango dira:
| Jarduera hezigarriak | Zenbaki ordu presentzialak | Zenbaki ordu ez presentzialak |
| A1. Azalpenezko klaseak | 24h. | |
| A2. Lanetako lantze indibiduala | 12h. | |
| A3. Taldean egindako lanak eta landa lanen txostenak | 40h. | |
| A4. Eremu ikerketa prestatzea: elkarrizketen gidoiak, xede-biztanleria ... | 8h. | 7h. |
| A5. Banakako eta taldeko eremu ikerketa | 17h. | |
| A6. Ahozko aurkezpenaren emaitzak | 4h. | |
| A7. Talde lan praktikoak ikasgelan | 8h. | |
| A8. Testuen irakurketa | 10h. | |
| A9. Lanaren eztabaida eta partekatzea | 8h. | |
| A6. Ikasgelatik kanpo programatutako aurrez aurreko jarduerak | 6h. | |
| A10. Tutoretza presentzialak eta on-line | 4h. | |
| A11. Ebaluaketa aktibitateak | 2h. | |
| Osotara | 60 hs. | 90 hs. |
- Ikasketa prozesua ardatz izan dezaketen jarduera-arloen aurkezpena, ikasleek hasieran zein eremutan esleitu nahi duten erabaki dezaten.
- Ikerketa prozesua burutuko den eremuan dauden arazoak eta beharrak ezagutzea.
- Hala badagokio, hautatutako arloarekin lotura duen Zerbitzua edo Erakundea ezagutzea: organigrama, arauzko erregimena eta eginkizunak.
- Errealitate soziala, haren beharrak eta arazo espezifikoa aztertzea, Instituzioaren edo Zerbitzuaren esparruan (hala badagokio).
- Diagnostiko soziala gauzatzeko urrats desberdinen azalpena.
- Ikertarako, diagnosirako eta ebaluaziorako tresna metodologiko desberdinen erabilera.
- Ikerketa, diagnostiko eta ebaluazio faseak biltzen dituen errealitate zehatz bati buruzko txostena prestatzea.
¿ Ikaslearen ikasketa prozesua eta prozesuan zehar prestatutako ekimenak (txostenak eta dokumentazioa) gainbegiratzea.
Funtsean, ikasleek garatu beharreko lanak lau zati izango ditu:
a) talde guztientzako alderdi teoriko bat, Gizarte Lanera egokitutako ikerketa-metodologian eta diagnostikoko eta ebaluazioko ikuspegietan eta prozeduretan sakontzeko.
b) talde bakoitzaren zati teoriko espezifikoa, aukeratutako gizarte-errealitateari buruzko aurreko ikasketen irakurketan oinarritua. Beraz, kontsulta bibliografikoak gaiari buruzko formulazioak egiteko eta gizarte-errealitate hori ezagutzen duten pertsonen erakusketa posibleak egiteko.
c) jakintzaren zati praktiko bat, landa-lana eginez, aztergai dugun biztanleriari zuzendutako landa-lana eginez. Bertan, aurreko ataletan eskuratutako ezagutzak aplikatuko dira, eta ikerketa, diagnosi eta ebaluazio faseak jasotzen dituen txosten bat egingo da.
d) irakasgaiaren esparruan egindako lan guztiak aurkeztea eta denen artean jartzea. Ikasgaian matrikulatutako ikasle guztiei eta irakasgaian matrikulatutako irakasleei (helburuak, metodologia, emaitzak, balorazio pertsonala, etab.) aurkeztuko die talde bakoitzak. Aurkezpenak ikastaroaren azken zatian egingo den lan kolektibo guztiaren amaiera izango dira.
Ebaluazioa
| Ikaskuntzaren emaitza |
Ebaluazio jarduera |
Zenbatekoa (%) | Berreskura daitekeen edo ez |
Eskatzen den nota minimoa |
|---|---|---|---|---|
| R1 R2 R3 R4 R5 R6 R8 | Irakasleen eguneroko erregistroa (eskola teorikoa) | %10 | EZ | EZ |
| R1 R2 R3 R4 R5 R6 | Idatzizko banakako proba | %30 | Idatzizko proba baten bidez berreskura daiteke | 5/10 |
| R1 R2 R3 R4 R5 R6 R8 | Banakako lanak edo zereginak garaiz eta behar bezala entregatzea eta irakasleen eguneroko erregistroa | %25 | Idatzizko proba baten bidez berreskura daiteke | 5/10 |
| R1 R2 R4 R5 R6 R7 | Idatzizko talde txostena | %25 | Idatzizko proba baten bidez berreskura daiteke | 5/10 |
| R1 R8 | Ahozko talde aurkezpena | %10 | EZ | EZ |
| Guztira | %100 | 80% | 5/10 |
Gai-zerrenda
Jarraian, irakaskuntzaren gaikako eta denborazko antolaketarako esparru-proposamen bat eskaintzen da, talde bakoitzak gauzatutako prozesuaren bilakaerara egokitzeko modukoa.
| 1. gaia/jarduera. Gizarte-zientzietako ikerketa-metodologia. Erabili beharreko teknika eta tresna nagusiak (lehen eta bigarren mailako iturriak). Aztergai den zerbitzua, proiektua eta programa ezagutzea. Harreman-jarraibideak ezartzea. |
| 2. gaia/jarduera. Ikerketa sozialerako azken belaunaldiko baliabideak, Nafarroan eskuragarri daudenak (Errealitate Sozialaren Behatokiaren webgunea: datu Bankua eta Dokumentazio Zentroa). |
| 3. gaia/jarduera. Ikerketa sozialerako baliabideak, NUPen eskuragarri daudenak. Ikerketa-, diagnostiko- eta/edo ebaluazio-dokumentu bat behar bezala gauzatzeko oinarrizko tresnak. |
| 4. gaia/jarduera. Diagnostikoa gizarte-lanean. Nola egin diagnostiko on bat ikerketa-prozesu baten diseinutik abiatuta. Diagnostiko sozialerako tresnen erabilera Nafarroan. |
| 5. gaia/jarduera. Diagnostikoa: kasu, familia edo talde bati aplikatzeko urratsak eta jarraibideak; diagnostiko komunitarioa adibide praktiko gisa. Diskurtsoaren analisia eta kontrastea diagnostikoaren esparruko oinarrizko teknika gisa. |
| 6. gaia/jarduera. Politika publikoen ebaluazioaren oinarriak: kontzeptu teorikoak, tipologiak, funtzioak, erabilgarritasuna, ikuspegiak eta ebaluazio-ikuspegiak. Ebaluazio-prozesua: politika publikoak behar bezala planifikatzeko metodologia klasikoak eta egungoak. |
| 7. gaia/jarduera. Ebaluazio publikora bideratutako jarraipen- eta kudeaketa-sistemak eraikitzea. Ebaluaziora bideratutako adierazleak formulatzeko gakoak. Emaitzen eta eraginen ebaluazioen kontzeptu-elementuak, eremuak eta berezitasunak. |
| 8. gaia/jarduera. Ikerketa-proiektuaren diseinua. |
| 9. gaia/jarduera. Hautatutako gizarte-errealitatean lehen mailako iturrietatik eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknika espezifikoak diseinatzea. Elkarrizketen, galdetegien, eztabaida-taldeen eta abarren gidoiak prestatzea, bildutako dokumentu-informazioa iraultzeko. |
| 10. gaia/jarduera. Lehen eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknikak aplikatzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. |
| 11. gaia/jarduera. Lehen eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknikak aplikatzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. |
| 12. gaia/jarduera. Lortutako informazioa kategorizatzea eta harremanak ezartzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. Talde-lana gainbegiratzea. |
| 13. Gaia/Jarduera. Eskuragarri dagoen informazio guztia iraultzea. Lehen txostena egitea eta ondorio nagusiak ateratzea. |
| 14. Gaia/Jarduera. Hautatutako gizarte-errealitate bakoitzean egindako talde-lana gainbegiratzea eta azken zuzenketak egitea. Talde-lan horren ahozko defentsa prestatzea. |
| 15. Gaia/Jarduera. Amaierako txostena eta ebaluazio akademikoa ematea. Egindako talde-lanaren ahozko aurkezpena. Eskuratutako ezagutza teorikoei buruzko banakako idatzizko proba. |
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Oinarrizko bibliografia
Agudo, Y., Vallejos, A. y Ortí, M. (2007). Métodos y técnicas de investigación social. Madrid: Centro de Estudios Ramón Areces.
Ballart, X. (1992). ¿Cómo evaluar programas y servicios públicos? Aproximación sistemática y estudios de caso. Madrid: Ministerio para las Administraciones Públicas.
Banco Mundial (2001). Attacking poverty, World development report 2000/2001, Banco Mundial: Washington D.C.
Cea D¿Ancona, M. A. (1996). Metodología cuantitativa. Estrategias y técnicas de investigación social. Madrid: Síntesis Sociología.
Cook, T. D. (1986). Métodos cuantitativos y cualitativos en investigación evaluativa, Madrid: Morata.
Delgado, J. M. y Gutiérrez J. (1994). Métodos y técnicas cualitativas de investigación en Ciencias Sociales, Madrid: Síntesis Psicología.
García Ferrando, M. et al. (2015). El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de investigación. Madrid: Alianza.
Gobierno de Navarra (2008) Protocolo de Evaluabilidad de las políticas públicas en la Comunidad Foral de Navarra. Pamplona: Gobierno de Navarra.
Ispizua, M. y Lavia, C. (2016). La investigación como proceso. Planificación y desarrollo. Madrid: Dextra.
Merino, M. (2007). La evaluabilidad: de instrumento de gestión a herramienta estratégica en la evaluación de políticas públicas. Madrid: Agencia de Evaluación y Calidad (AEVAL), Ministerio de Administraciones Públicas.
Naciones Unidas (2005). Normas de evaluación en el Sistema de Naciones Unidas.
Osuna, J. L. (2001). Guía para la Evaluación de Políticas Públicas. Sevilla: Instituto de Desarrollo Regional.
Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Sage Publications.
Pons, I. (1993). Programación de la investigación social. Colección Cuadernos Metodológicos, 8. Madrid: CIS.
Ruiz Olabuénaga J. I., Aristegui I. y Melgosa L. (2002). Cómo elaborar un proyecto de investigación social. Cuadernos metodológicos del ICE, 7. Bilbao: Universidad de Deusto.
Ruiz Olabuénaga, J.I. (1996). Metodología de la investigación cualitativa, Bilbao: Universidad de Deusto.
Subirats, J. (2005). ¿Catorce puntos esenciales sobre evaluación de políticas públicas con especial referencia al caso de las políticas sociales¿. Ekonomiaz, Vol I, nº 60, 18-37.
Osagarria bibliografia
Bibliografia talde bakoitzari egokituko zaio eta irakasle bakoitzak emango du.
Non emango den
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Arrosadiko campusean. Zer ikasgelatan izango den jakiteko, begiratu Giza, Gizarte eta Hezkuntza Zientzien Fakultatearen web-orrialdean.