Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 312401 | Irakasgaia: HIZKUNTZAREN DIDAKTIKA I | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Nahitaezkoa | Ikasmaila: 2 | Iraupena: 2º S | ||
| Saila: Giza eta Hezkuntza Zientziak | |||||
| Irakasleak: | |||||
| LOPEZ-MUGARTZA IRIARTE, JUAN CARLOS (Resp) [Tutoretzak ] | |||||
Modulua/Gaia
Modulu Didaktikoa eta diziplinarra / Hizkuntza eta Literatura eta beren didaktikak
Deskripzioa/Edukiak
Irakasgai honek Lehen Hezkuntzako irakasleak izanen direnei laguntza eman nahi die gaitasun profesionalak eskuratzen eta horiek garatzen Hizkuntzaren eta Literaturaren konpetentzien irakaskuntzaren alorrean. Izan ere, irakasgai honetan ikasleen oinarrizko gaitasun profesionalak garatu nahi dira Lehen Hezkuntzan gaitasun linguistikoaren alorrean (bai ahozkoan, bai eta idatzian ere) etorkizunean irakasleak izan daitezen. Gaia oinarrizko kontzeptuetan eta Hizkuntzaren Didaktikaren printzipio orokorretan oinarritzen da, eta komunikazio linguistikoaren ikas-irakas prozesuen alor garrantzitsuenetan sakondu nahi du, betiere Lehen Hezkuntzako lehenengo mailei egokitua.
Gaitasun orokorrak
2.1 Oinarrizko gaitasunak
OG1 - Ikasleek bigarren hezkuntza orokorreko oinarritik abiatzen den ikasketa-arlo batean ezagutzak dituztela eta ulertzen dituztela frogatu izatea, eta nahiz eta testu-liburu aurreratuetan laguntza bilatu, beren ikasketa-alorreko abangoardiatik datozen ezagutzak dauzkatela adierazten duten zenbait alderdi kontrolatzeko mailan daudela frogatzea.
OG2 - Ikasleek beren ezagutzak beren lanetan edo bokazioetan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa arloaren barruan arrazoiak prestatzearen eta defendatzearen bidez, eta problemen ebazpenaren bidez demostratzen diren gaitasunak edukitzea.
OG3 - Ikasleek (normalean beren ikasketen arloko) datu aipagarriak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea, arlo sozial, zientifiko edo etikoari buruzko gai aipagarrien gaineko gogoeta hartuko duten iritziak emateko.
OG4 - Ikasleak, bai jende espezializatuari eta bai espezializatu gabeari, informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak jakinarazteko gauza izatea.
2.2. Gaitasun orokorrak
GO1 - Lehen Hezkuntzako curriculum-arloak, beren diziplinen arteko harremanak eta ebaluazio irizpideak ezagutzea, baita dagozkien irakaskuntza eta ikasketa prozeduren inguruko ezagutza didaktikoen multzoa ere.
GO2 - Irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak diseinatzea, planifikatzea eta ebaluatzea, banaka zein beste irakasle batzuekin eta ikastetxeko profesionalekin lankidetzan.
GO3 - Eraginkortasunez aztertzea hizkuntzen ikasketa-egoerak testuinguru kulturaniztun eta eleaniztunetan. Eskola curriculumeko zientzia eta kultura eremuetako testuen irakurketa eta iruzkin kritikoa sustatzea.
GO8 - Harreman kritikoa eta autonomoa edukitzea, jakintzei, balioei eta gizarte erakunde publikoei eta pribatuei buruz.
GO10 - Ikasgelako praktikei buruz gogoeta egitea, irakaskuntza berritu eta hobetzeko. Azturak eta trebetasunak eskuratzea ikasketa autonomo eta kooperatiboa ikasleen artean sustatzeko.
GO11 - Informazioaren eta Komunikazioaren teknologiak ezagutzea eta ikasgelan aplikatzea. Ikasketetan, herritar prestakuntzan eta kultura aberastasunean laguntzen duen ikus-entzunezko informazioa aukeratzea.
2.3. Zeharkako gaitasunak
ZG2 - Hizkuntza gaitasuna frogatzea gaztelaniaz, edo, hala badagokio, euskaraz, Europako Kontseiluaren "Hizkuntzen Erreferentziako Europako Esparru Komuna: ikastea, irakastea, ebaluazioa" delakoaren araberako C1 mailaren parekoa.
Berariazko gaitasunak
BG1 - Lehen Hezkuntzaren helburuak, curriculum-edukiak, arloen esanahia eta antolaketa, metodologia eta ebaluazio-irizpideak ezagutzea.
BG2 - Irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak diseinatzea, planifikatzea eta ebaluatzea, kontuan hartuz diziplina arteko eta diziplinako irizpideak, baita beste hainbat irizpide profesional ere.
BG3 - Zientzia eta kultura eremuetako testuen irakurketa eta iruzkin kritikoa sustatzea. Ahoz eta idatziz azalpenak zuzen ematea, eta hizkuntzak dibertsitatearen testuinguruetan ikasteko teknikak menderatzea.
BG8 - Harreman kritikoa eta autonomoa edukitzea, hezkuntzan inplikatutako jakintzei, balioei eta erakundeei buruz.
BG11 - Informazioaren eta komunikazioaren teknologiek hezkuntzan duten inplikazioa ezagutzea.
BG12 - Era aktiboan antolatzea Lehen Hezkuntzakoak diren edukien irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak, gaitasunak garatzeko ikuspegi batetik. Kalitatea hobetzeko ereduak ezagutzea.
Ikasketaren emaitzak
Ikasketaren emaitzak zehazten dira, batez ere, aldez aurretik lortu diren gaitasunak eskolan egoki eta eraginkor martxan jartzen direnean. Hala badagokio, egindako jarduerari buruzko adierazpenean ere ikusiko da. Hiru maila ezartzen dira:
- Ezin hobea: Unibertsitateko eta ikastegiko irakasleek ziurtatzen dute, zalantzarik gabe, tituluari dagozkion gaitasun pedagogikoak eta diziplinakoak martxan jarri direla, eta gehienetan maisutasuna erakusten dela.
- Erdi mailakoa: Unibertsitateko eta ikastegiko irakasleek ziurtatzen dute, zalantzarik gabe, tituluari dagozkion gaitasun pedagogikoak eta diziplinakoak martxan jarri direla, eta gehienak lortu direla, ezagutza pedagogikoetan eta diziplinakoetan defizitak badira ere; alabaina, defizit edo ments hauek zuzendu daitezke praktika profesionalarekin, ikastetxeetan integratzearekin eta aparteko arduraldiarekin; eta uste izatekoa da hori lor daitekeela praktikak egiten direnetik gradua lortu arte doan denboran.
- Eskasa: gaitasun falta irakaslana egiteko, eta ments nabarmenak, oro har, zuzendu ezin daitezkeenak aparteko arduraldiarekin, praktikak egiten direnetik gradua lortu arte doan denboran.
Ikasle batek GAI kalifikazioa lortzen du ikaskuntza maila ezin hobea edo erdi mailakoa baldin bada.
Ebaluazio sistema eta kalifikazio metodologia hauek honelaxe gauzatzen dira:
1. IE: Lehen Hezkuntzan hizkuntzak duen garrantzizko lekua azaltzea.
2. IE: Hizkuntzaren irakaskuntzan izan diren metodo eta ikuspegi ezberdinak ezagutzea eta azaltzea.
3. IE: Jakitea zein den programazio didaktiko ezberdinetan kontuan hartu diren metodo edo ikuspegiak.
4. IE: Gaitasun komunikatiboa zer den ezagutzea eta bere barnean dauden azpigaitasunak ezagutzea.
5. IE: Nafarroan indarrean dagoen Hizkuntza Curriculuma ezagutzea eta iruzkin kritikoa egiten jakitea.
6. IE: Hizkuntza elebidunaren eta eleanitzaren garrantziaz jabetzea eta Hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparru Bateratua zer den ezagutzea.
7.IE: Hizkuntzaren ikaskuntzaren eta jabetzearen prozesuan gertatzen diren garapen kognitiboak deskribatzea; bereziki, idazketaren eta irakurketaren psikogenesia Lehen Hezkuntzako Lehen Zikloan.
8. IE: Lehen Hezkuntzako hasierako mailetan egun erabiltzen diren irakas teknikak ezagutzea irakurriaren ulermena, idazketa eta ahozkotasuna irakasteko eta ebaluatzeko.
9. IE: Lehen Hezkuntzako hasierako mailetan erabili edo erabiltzen diren materialak, testu liburuak eta beste alderatzea eta analizatzea, betiere kontuan hartuz beren garrantzia irakurriaren ulermena, idazketa eta ahozkotasuna sustatze aldera.
10. IE: Lehen Hezkuntzako Lehenengo Ziklorako material didaktiko berriak sortzea, betiere kontuan hartuz klasean eman diren irizpide pedagogikoak eta egun Nafarroan indarrean dagoen Hizkuntza Curriculuma. Oso kontuan hartuko da haien eraginkortasuna irakurriaren ulermena, idazketa edota ahozkotasuna sustatzeko unean.
11. IE: Mintzatzea eta idaztea egokitasunez eta zuzentasunez aurkezten diren gai guztien inguruan, Euskaltzaindiak eman dituen arau eta jarraibide gramatikal guztiak ezarriz eta ikasiz.
Metodologia
5.1. Irakas metodologiak
| Kodea | Deskribapena |
| 1. IM | Ikasgai magistrala |
| 2. IM | Elkarreragina talde handian |
| 3. IM | Elkarreragina talde txikian |
| 4. IM | Banakako elkarreragina: ikasketa autonomorako egitekoak eta jarraibideak |
5.2 Jarduera hezigarriak
| Kodea | Deskribapena | Orduak | Izaera presentziala |
| 1. JH | Eskola teorikoak/parte hartzaileak (funtsatzea, adibidez adieraztea, aplikazio kontrastatuak eta garapenak) | 45 | 100 |
| 2. JH | Eskola praktikoak | 15 | 100 |
| 3. JH | Lanak egitea, eta, hala badagokio, ahozko defentsa. | 30 | 10 |
| 4. JH | Ikaslearen ikasketa autonomoa | 50 | 0 |
| 5. JH | Tutoretzak | 5 | 100 |
| 6. JH | Azterketak: ahozkoak edota idatziak | 5 | 100 |
Hizkuntzak
Ikasgai hau euskaraz emango da, nahiz eta irakasleak hala erabakitzen badu, testuak eta irakurketak gaztelaniaz, frantsesez, ingelesez edo beste hizkuntzaren batean izan daitezkeen (ikasgai hau gaztelania hutsean ere ikas daiteke erdal taldean).
Ebaluazioa
EBALUAZIO SISTEMAK
| Kodea | Deskripzioa |
| ES1 | Klasera edo, hala dagokionean, Eskolara etortzea eta parte hartzea |
| ES2 | Sintesi eta errezentsio lan teorikoak |
| ES3 | Lan praktikoak: behaketa, proposamena eta, dagokionean, ebaluazioa |
| ES4 | Ahozko edo Idatzizko frogak, jite partzialekoak nahiz orotarikoak |
EBALUAZIO SISTEMAK IKASKETAREN EMAITZEKIN ERLAZIOAN
| Ikasketaren Emaitza | Ebaluazio Sistema | % Balioa | % errekuperagarria | |
| IE2, IE3, IE4, IE5, R6, IE7, IE8, IE9 |
ES1: Irakaslearen erregistroa. Bertaratzearena eta eguneroko praktikak egitearena (irakurketa-fitxak, etab.)
|
10 | EZ | |
| IE1, IE2, IE3, IE4, IE5, IE6, IE7, IE8, IE9, IE10, IE11 | ES2/ES4: Portfolioaren ahozko banakako defentsa, ikasturtean zehar egindako idatzizko jardueren bidez, eta irakasgaiari buruzko gogoeta orokorra, banakako lanen bidez (amaierako hausnarketarako bideoa) eta proposamen didaktikoaren bidez (jardueraren aurkezpena eta irakaskuntza-jardunaren azterketa). | 20 | EZ | |
| IE10, IE11 | ES3: Talde-lana (Proposamen didaktikoa eta bertan jasotako jardueren azterketa, gogoetaren eta aurkezpenaren kalitatea baloratuz). |
30 | Berreskuragarria (lana eman, suspenditu eta kurtsoko kalifikazio globalean 5 baino gutxiago lortu dutenentzat baizik ez), baldin eta zuzendutako lana ez ohiko ebaluazioaren epearen barruan ematen bada. Berreskurapenean lor dezaketen notarik altuena hauxe izanen da: azken kalifikazioan 5 bat lortzeko aski dena. | |
| IE1, IE2, IE3, IE4, IE5, IE6, IE7, IE8, IE9, IE11 | ES4: Idatzizko froga(k) | 40 | Berreskuragarria(k) idatzizko frogen bitartez ez ohiko ebaluazioaren garaian ohiko frogetara aurkeztu, suspenditu eta ikasgaiaren azken kalifikazioan 5 baino gutxiago lortu dutenentzat baizik ez. Berreskurapenean lor dezaketen notarik altuena hauxe izanen da: azken kalifikazioan 5 bat lortzeko aski dena. | |
| GUZTIRA | 100 | 70 |
Gai-zerrenda
1. Irakaskuntzarako beharrezkoak diren oinarrizko kontzeptuak Hizkuntzalaritzaz eta Gramatikaz: Linguistika, Soziolinguistika eta Psikolinguistika. Gramatikaren alde deskriptiboak eta normatiboak. Gramatika Kategoriak: Fonetika, Fonologia eta Ortografia.
2. Hizkuntzaren Didaktikari Sarrera. Hizkuntzaren eta Literaturaren irakaskuntzarako metodo eta ikuspegi anitzei hurbilpena.
3. Gaitasun komunikatiboa. Azpigaitasunak. Ikuspegi komunikatiboa hizkuntzaren irakaskuntzan.
4. Euskal Hizkuntzaren eta Literaturaren Lehen Hezkuntzako nafar curriculumari sarrera. Curriculumaren oinarriak, antolaketa eta edukia Estatuan eta Nafarroan. Hezkuntza eleanitza eta kultura anitza Nafarroan. EEEB eta Hizkuntzaren Trataera Integratua Nafarroan.
5. Ahozko eta komunikazioaren ikas-irakaskuntza Lehen Hezkuntzako hasierako mailetan. Psikologia eta irakur-idazketaren psikogenesia. Irakurriaren ulermenaren ikas-irakaskuntza Lehen Hezkuntzako hasierako mailetan. Gelan ahozkotasuna lantzen. Gogoeta metalinguistikoa Lehen Hezkuntzako hasierako mailetan.
6. Hizkuntza irakasteko proiektuak eta aprendizaien ebaluazioa.
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
11.1. Oinarrizko Bibliografía
Anula Rebollo, A. (1998) El abecé de la psicolingüística, Madrid, Arco Libros.
Cassany, D. et al. (1994) Enseñar lengua. Barcelona: Graó.
Fons Esteve, M. (2004) Leer y escribir para vivir. Alfabetización inicial y uso real de la lengua escrita en el aula. Barcelona: Graó.
Gobierno de Navarra (2014) Currículo de Lengua y Literatura Castellanas. Pamplona: Dpto. de Educación y Cultura.
Lomas, C. y A .Osoro (1993) El enfoque comunicativo de la enseñanza de la lengua, Barcelona: Paidós.
Pérez, P. y F. Zayas (2007) Competencia en comunicación lingüística, Madrid: Alianza.
Ruiz Bikandi, U. (2000) Didáctica de la segunda lengua en educación infantil y primaria, Madrid: Síntesis.
Ruiz Bikandi, U. (coord.) (2011) Didáctica de la Lengua Castellana y la Literatura. Vol. II. Barcelona: Graó.
11.2. Sakontzeko Bibliografia
AA.VV. (2004) Los libros de texto, Revista Textos, n° 36.
AA.VV. (2008) Currículo y educación lingüística. Revista Textos nº 48, Barcelona: Graó.
AA.VV. (2008) Análisis del discurso y educación lingüística. Revista Textos nº 49, Barcelona: Graó.
AA.VV. (2010) La evaluación de competencias comunicativas. Revista Textos nº 49, Barcelona: Graó.
Camps, A. (comp.) (2003) Secuencias didácticas para aprender a escribir, Barcelona: Graó.
Camps, A. y F. Zayas (2006) Secuencias didácticas para aprender gramática, Barcelona: Graó.
Carlino, P. y D. Santana (coord.) (1996) Leer y escribir con sentido, Madrid: Visor.
Colomer T. y A. Camps (1996) Enseñar a leer, enseñar a comprender, Madrid: Celeste/MEC.
Díez de Ulzurrun, A. (coord.) (1999) El aprendizaje de la lectoescritura desde una perspectiva constructivista, Barcelona: Graó.
Maruny, L. et al. (1997) Escribir y leer. Materiales curriculares para la enseñanza y el aprendizaje del lenguaje escrito, de tres a ocho años, MEC/ Edelvives.
Moreno, V. (2003) Leer para comprender, Pamplona: Gobierno de Navarra.
Nemirovsky, M. (1999): Sobre la enseñanza del lenguaje escrito... y temas aledaños, Madrid: Paidós Enseñanza.
Solé, I. (1994) Estrategias de lectura, Barcelona: Graó.
Teberosky, A. (1992) Aprendiendo a escribir, Barcelona: ICE-Universidad de Barcelona/Horsori.
Non emango den
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Arrosadiko campusean. Zer ikasgelatan izango den jakiteko, begiratu Giza, Gizarte eta Hezkuntza Zientzien Fakultatearen web-orrialdean.