Kodea: 304402 | Irakasgaia: IKERKETA, DIAGNOSTIKOA ETA EBALUAZIOA | ||||
Kredituak: 6 | Mota: Nahitaezkoa | Ikasmaila: 2 | Iraupena: 2º S | ||
Saila: Soziologia eta Gizarte Lana | |||||
Irakasleak: | |||||
GOÑI URRUTIA, MARIA JESUS (Resp) [Tutoretzak ] | SENOSIAIN ECHAVARRI, XABIER [Tutoretzak ] |
Módulo: El trabajo social: conceptos, métodos, teorías y aplicación.
Materia: Ikerketa, Diagnostikoa eta Ebaluazioa irakasgaia Gizarte Lanarekin
Irakasgaiaren helburua da ikasleei ikerketari buruzko ikuspegi osoa ematea, baina gizarte errealitatea eraldatzeko asmoz egiten den eragiketa-multzoa den aldetik. Irakasgaiaren ikuspuntuak ikerketa sarrerarako osagai argia dauka, baina ikerketa esku-hartzetik gertu dagoen ekintza dela uste izanez, eta esku-hartzearekin lotuz, errealitatea behatu eta aztertu ez ezik, errealitatean esku-hartze bat egin nahi delako.
Gizarte Lanak aldaketa-inguruak sortu nahi ditu bere jardueren bidez, eta gizarte laneko profesionalak prozedura zientifikoa erabiltzen jakin behar du, helburu hauetarako: a) gertatzen denaren ezagutza eta azalpen teorikora hurbiltzeko (diagnostikoa); b) tresna metodologikoak edukitzeko ezagutza horretara hurbiltzeko; c) behin gizarte esku-hartze bat inplementatu eta gero (proiektua, programa), ebaluatu ahal izateko bere luze-labur guztian.
Irakasgaiaren edukien ordenak ibilbide zehatza du:
1) artikulatu nahi duen gizarte errealitatearen ezagutza (bigarren mailako iturriak);
2) dauden ikerketa-diseinu anitzetan murgiltzea (ikerketa proiektua ezagutzea);
3) esku-hartzearen eraikuntza analisatzea esku hartzeko proiektuen inguruan (esparru logikoa, ikerketa ekintza eta Ikerketa eta ekintza parte-hartzailea erabiliz), eta
4) programak eta proiektuak ebaulatzea.
ES NECESARIO TRADUCIR
CB03 | Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética |
CB04 | Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado |
CG01 | Aplica en sus análisis los conocimientos sobre el comportamiento humano y el medio social |
CG02 | Produce conocimiento sobre la realidad social, los problemas sociales y la disciplina de Trabajo Social. |
CG03 | Maneja instrumentos conceptuales y metodológicos necesarios en todas las actividades (diagnósticos, intervenciones, estudios sociales y políticas) que desarrollan como trabajadoras/es sociales |
CG05 | Recoge, valora y resuelve las necesidades y demandas de personas, familias, grupos, organizaciones y comunidades. |
CG07 | Diseña, planifica, ejecuta y evalúa programas, servicios y políticas sociales |
ES NECESARIO TRADUCIR
CE01 | Capacidad para adquirir y dominar los conocimientos disciplinares necesarios para el análisis de la sociedad contemporánea, su estructura y su dinámica, entre los que se incluye analizar la complejidad de los fenómenos sociales adoptando una perspectiva multidisciplinar |
CE02 | Capacidad para identificar y analizar los problemas y las necesidades sociales en los que interviene el/la Trabajador/a Social |
CE06 | Capacidad para diseñar y elaborar proyectos de investigación adaptados a las necesidades de conocimiento para la acción y transformación propios de la intervención en Trabajo Social |
CE07 | Capacidad para diseñar, implantar y evaluar proyectos y programas de intervención social |
CE17 | Capacidad para diseñar, implementar y evaluar planes de intervención interdisciplinares teniendo en cuenta los recursos y servicios que puedan ser empleados en los mismos |
Irakasgai hau arrakastaz gaindituz gero, ikasleek gaitasun hauek edukiko dituzte:
1. E Gizarte diagnostiko bat egiteko prozedura zientifikoaren urrats teorikoak deskribatzea.
2. E Gizarte diagnostiko bat egiteko erabiltzen ahal diren metodoak eta teknikak aipatzea.
3. E Populazioa edo aztertu behar den gizarte errealitatea ikertzeko ikerketa teknika bakoitzak eskaintzen dituen abantailak eta desabantailak ulertzea.
4. E Arrazoiketa deduktiboa garatzea, zer gizarte errealitatean esku hartzen ari den, errealitate hartako indarguneetan edo hobetzeko puntuetan ikerketa-teknikak aplikatuz.
5. E Gizarte errealitatea ikertzea eta alderdirik nabarmenei lehentasuna ematea lortutako informaziotik abiaturik.
6. E Datuak eta informazioak interpretatzea, ondorioei funtsa emateko elkarren arteko erlazioak bilatuz, eta gizarte mailako gaien gaineko gogoeta kritikoa eginez.
7. E. Ebaluazio txosten bat prestatzea lortutako informaziotik eta horren analisitik abiaturik, erabaki egokiak hartzeko, ondoriotan oinarrituz.
R8. Edozein motatako entzulegoari jakinaraztea, ahoz eta idatziz, aztertutako gizarte errealitatearen gaineko balio-judizioak.
Ikasketaren emaitza | Prestakuntza jarduera | Ebaluaziorako tresna |
1. E Gizarte diagnostiko bat egiteko prozedura zientifikoaren urrats teorikoak deskribatzea. | Irakaspen eskolak Testuak irakurtzea eta ikus-entzunezkoak (iruzkindunak). Laneko eztabaidak eta lanak. Tutoretzak | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. |
2. E Gizarte diagnostiko bat egiteko erabiltzen ahal diren metodoak eta teknikak aipatzea. | Irakaspen eskolak Testuak irakurtzea eta ikus-entzunezkoak (iruzkindunak). Laneko eztabaidak eta lanak. | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. |
3. E Populazioa edo aztertu behar den gizarte errealitatea ikertzeko ikerketa teknika bakoitzak eskaintzen dituen abantailak eta desabantailak ulertzea. | Irakaspen eskolak Kasu azterketa Kanpoko praktikak | Lanak eta saiakerak. Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. |
4. E Arrazoiketa deduktiboa garatzea, zer gizarte errealitatetan esku hartzen ari den, errealitate hartako indarguneetan edo hobetzeko puntuetan ikerketa-teknikak aplikatuz. | Irakaspen eskolak Kasuak aztertzea. Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea | Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
5. E Gizarte errealitatea ikertzea eta alderdirik nabarmenei lehentasuna ematea lortutako informaziotik abiaturik. | Lan praktikoen ondotiko irakaspen eskolak Kasu azterketa Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea Txostenak eta proiektuak prestatzea. | Ebaluazio jarraituaren bidezko aurkezpenak. Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
6. E Datuak eta informazioak interpretatzea, ondorioei funtsa emateko elkarren arteko erlazioak bilatuz, eta gizarte mailako gaien gaineko gogoeta kritikoa eginez. | Lan praktikoen ondotiko irakaspen eskolak Kasuak aztertzea. Kanpoko praktikak Praktikak gainbegiratzea Txostenak eta proiektuak prestatzea. | Egindako jarduerari buruzko asteko fitxak ematea. Azken txostena |
7. E Ebaluazio txosten bat prestatzea lortutako informaziotik eta horren analisitik abiaturik, erabaki egokiak hartzeko, ondoriotan oinarrituz. | Txostenak eta proiektuak prestatzea. Lanen gaineko tutoretzak Praktikak gainbegiratzea | Azken txostena |
8. E Edozein motatako entzulegoari jakinaraztea, ahoz eta idatziz, aztertutako gizarte errealitatearen gaineko balio-judizioak. | Ahozko aurkezpena, lan praktikoa egin eta gero. Testuak irakurri eta ondoren elkarri aurkeztea eta eztabaidatzea. Lanen gaineko tutoretzak | Aurkezpenetan eta emandako lanetan erakutsitako gaitasun komunikatiboen erregistroa |
Irakasgai honetan, ikasleari ikerketarekin, diagnostikoarekin eta ebaluazioarekin lotutako alderdiak lantzeko tresna teoriko-praktikoak eskaini nahi zaizkie. Ikasketa prozesu hori, edozein tokitan edo arlotan (haurrak, immigrazioa, minusbaliotasuna, bazterketa handia, zahartzea, etab.) edozein tokitan (publikoa edo pribatua) garatutako Gizarte Lanarekin zerikusia duen zerbitzu, proiektu edo programa bat da, edozein tokitan (publikoa edo pribatua) garatzen den zerbitzu, proiektu edo programa bat.
Horretarako, irakasgaiaren irakasle-taldeak egiten dituen jarduera nagusiak honako hauek izango dira:
Jarduera hezigarriak | Zenbaki ordu presentzialak | Zenbaki ordu ez presentzialak |
A1. Azalpenezko klaseak | 24h. | |
A2. Lanetako lantze indibiduala | 12h. | |
A3. Taldean egindako lanak eta landa lanen txostenak | 40h. | |
A4. Eremu ikerketa prestatzea: elkarrizketen gidoiak, xede-biztanleria ... | 8h. | 7h. |
A5. Banakako eta taldeko eremu ikerketa | 17h. | |
A6. Ahozko aurkezpenaren emaitzak | 4h. | |
A7. Talde lan praktikoak ikasgelan | 8h. | |
A8. Testuen irakurketa | 10h. | |
A9. Lanaren eztabaida eta partekatzea | 8h. | |
A6. Ikasgelatik kanpo programatutako aurrez aurreko jarduerak | 6h. | |
A10. Tutoretza presentzialak eta on-line | 4h. | |
A11. Ebaluaketa aktibitateak | 2h. | |
Osotara | 60 hs. | 90 hs. |
¿ Ikaslearen ikasketa prozesua eta prozesuan zehar prestatutako ekimenak (txostenak eta dokumentazioa) gainbegiratzea.
Funtsean, ikasleek garatu beharreko lanak lau zati izango ditu:
a) talde guztientzako alderdi teoriko bat, Gizarte Lanera egokitutako ikerketa-metodologian eta diagnostikoko eta ebaluazioko ikuspegietan eta prozeduretan sakontzeko.
b) talde bakoitzaren zati teoriko espezifikoa, aukeratutako gizarte-errealitateari buruzko aurreko ikasketen irakurketan oinarritua. Beraz, kontsulta bibliografikoak gaiari buruzko formulazioak egiteko eta gizarte-errealitate hori ezagutzen duten pertsonen erakusketa posibleak egiteko.
c) jakintzaren zati praktiko bat, landa-lana eginez, aztergai dugun biztanleriari zuzendutako landa-lana eginez. Bertan, aurreko ataletan eskuratutako ezagutzak aplikatuko dira, eta ikerketa, diagnosi eta ebaluazio faseak jasotzen dituen txosten bat egingo da.
d) irakasgaiaren esparruan egindako lan guztiak aurkeztea eta denen artean jartzea. Ikasgaian matrikulatutako ikasle guztiei eta irakasgaian matrikulatutako irakasleei (helburuak, metodologia, emaitzak, balorazio pertsonala, etab.) aurkeztuko die talde bakoitzak. Aurkezpenak ikastaroaren azken zatian egingo den lan kolektibo guztiaren amaiera izango dira.
Ikaskuntzaren emaitzak | Ebaluatzeko jarduera | Tresnak | Pisua (%) | Berreskura daitekeen izaera |
R1 R2 R3 R4 R5 R6 R8 | Gelako jarrera, eztabaidetan esku hartzea, parte-hartze aktiboa, kritika eraikitzailea, etab. | Irakasleen eguneroko erregistroa (klase teorikoak). | 10% | Ez |
R1 R2 R3 R4 R5 R6 | Ikerketari, diagnostikoari eta ebaluazioari buruzko ezagutza teorikoak eskuratzeko trebetasunak. | Banakako idatzizko proba | 30% | Idatzizko proba baten bidez errekupera daiteke |
R1 R2 R3 R4 R5 R6 R8 | Kasuak ebaztea, ezagutza teorikoak eta praktikoak eskuratu direla erakustea. | Hainbat lan edo zeregin garaiz eta behar bezala entregatzea (banaka/taldeka) | 20% | Idatzizko proba baten bidez errekupera daiteke |
R1 R2 R4 R5 R6 R7 | Errealitatea ulertzeko eta aztertzeko trebetasunak, ikerketa, diagnostiko eta ebaluazioari buruzko ezagutza teoriko eta praktikoen integrazio-maila. | Talde-txostena idatziz ematea | 30% | Idatzizko proba baten bidez errekupera daiteke |
R1 R8 | Ikasleek landutako eta integratutako edukiak jendaurrean azaltzeko eta komunikatzeko trebetasunak. | Lana ahoz eta taldeka aurkeztea | 10% | Idatzizko proba baten bidez errekupera daiteke. |
TOTAL | 100% | 90% |
Irakasgaiaren amaieran egindako banakako idatzizko proban 10/4ko edo gehiagoko nota lortzen ez duenak ohiko deialdian bere edukia berreskuratu beharko du (edo ohiz kanpokoa, aurrekoa gainditzen ez badu), baina txostenari dagokion bigarren zatia eta taldeko aurkezpena liberatu ahal izango ditu, bietan 10/5eko edo gehiagoko kalifikazioa lortzen badu.
Azken batean, adierazitako ebaluazio-jarduerak gainditu eta amaierako kalifikazioan haztatu ahal izateko, 5/10 edo gehiagoko kalifikazioarekin ebaluatu beharko dira, banakako idatzizko proban izan ezik. Idatzizko proba horren kasuan, azken kalifikazioan haztatzeko eskatzen den gutxieneko nota 4/10 izango da.
Ebaluazio jarraitua aukeratu ez duten pertsonek irakasgaiaren eduki osoaren azken azterketaren bidez berreskuratu ahal izango dute irakasgaia, ohiko eta ezohiko deialdian. Pertsona horientzat, azterketak % 70eko pisua izango du bi deialdietan.
Jarraian, irakaskuntzaren gaikako eta denborazko antolaketarako esparru-proposamen bat eskaintzen da, talde bakoitzak gauzatutako prozesuaren bilakaerara egokitzeko modukoa.
Eskema hori ez da sekuentziala, edukiei buruzkoa baizik (lehenengo 8 gaiak edo jarduerak teorikoak dira, eta hauek, berriz, esparru praktikoari dagozkio):
1. gaia/jarduera. Gizarte-zientzietako ikerketa-metodologia. Erabili beharreko teknika eta tresna nagusiak (lehen eta bigarren mailako iturriak). Aztergai den zerbitzua, proiektua eta programa ezagutzea. Harreman-jarraibideak ezartzea. |
2. gaia/jarduera. Ikerketa sozialerako azken belaunaldiko baliabideak, Nafarroan eskuragarri daudenak (Errealitate Sozialaren Behatokiaren webgunea: datu Bankua eta Dokumentazio Zentroa). |
3. gaia/jarduera. Ikerketa sozialerako baliabideak, NUPen eskuragarri daudenak. Ikerketa-, diagnostiko- eta/edo ebaluazio-dokumentu bat behar bezala gauzatzeko oinarrizko tresnak. |
4. gaia/jarduera. Diagnostikoa gizarte-lanean. Nola egin diagnostiko on bat ikerketa-prozesu baten diseinutik abiatuta. Diagnostiko sozialerako tresnen erabilera Nafarroan. |
5. gaia/jarduera. Diagnostikoa: kasu, familia edo talde bati aplikatzeko urratsak eta jarraibideak; diagnostiko komunitarioa adibide praktiko gisa. Diskurtsoaren analisia eta kontrastea diagnostikoaren esparruko oinarrizko teknika gisa. |
6. gaia/jarduera. Politika publikoen ebaluazioaren oinarriak: kontzeptu teorikoak, tipologiak, funtzioak, erabilgarritasuna, ikuspegiak eta ebaluazio-ikuspegiak. Ebaluazio-prozesua: politika publikoak behar bezala planifikatzeko metodologia klasikoak eta egungoak. |
7. gaia/jarduera. Ebaluazio publikora bideratutako jarraipen- eta kudeaketa-sistemak eraikitzea. Ebaluaziora bideratutako adierazleak formulatzeko gakoak. Emaitzen eta eraginen ebaluazioen kontzeptu-elementuak, eremuak eta berezitasunak. |
8. gaia/jarduera. Ikerketa-proiektuaren diseinua. |
9. gaia/jarduera. Hautatutako gizarte-errealitatean lehen mailako iturrietatik eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknika espezifikoak diseinatzea. Elkarrizketen, galdetegien, eztabaida-taldeen eta abarren gidoiak prestatzea, bildutako dokumentu-informazioa iraultzeko. |
10. gaia/jarduera. Lehen eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknikak aplikatzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. |
11. gaia/jarduera. Lehen eta bigarren mailako iturrietatik informazioa lortzeko teknikak aplikatzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. |
12. gaia/jarduera. Lortutako informazioa kategorizatzea eta harremanak ezartzea. Gizarte-errealitate bakoitzaren talde-lana gainbegiratzea. Talde-lana gainbegiratzea. |
13. Gaia/Jarduera. Eskuragarri dagoen informazio guztia iraultzea. Lehen txostena egitea eta ondorio nagusiak ateratzea. |
14. Gaia/Jarduera. Hautatutako gizarte-errealitate bakoitzean egindako talde-lana gainbegiratzea eta azken zuzenketak egitea. Talde-lan horren ahozko defentsa prestatzea. |
15. Gaia/Jarduera. Amaierako txostena eta ebaluazio akademikoa ematea. Egindako talde-lanaren ahozko aurkezpena. Eskuratutako ezagutza teorikoei buruzko banakako idatzizko proba. |
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Agudo, Y., Vallejos, A. y Ortí, M. (2007). Métodos y técnicas de investigación social. Madrid: Centro de Estudios Ramón Areces.
Ballart, X. (1992). ¿Cómo evaluar programas y servicios públicos? Aproximación sistemática y estudios de caso. Madrid: Ministerio para las Administraciones Públicas.
Banco Mundial (2001). Attacking poverty, World development report 2000/2001, Banco Mundial: Washington D.C.
Cea D¿Ancona, M. A. (1996). Metodología cuantitativa. Estrategias y técnicas de investigación social. Madrid: Síntesis Sociología.
Cook, T. D. (1986). Métodos cuantitativos y cualitativos en investigación evaluativa, Madrid: Morata.
Delgado, J. M. y Gutiérrez J. (1994). Métodos y técnicas cualitativas de investigación en Ciencias Sociales, Madrid: Síntesis Psicología.
García Ferrando, M. et al. (2015). El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de investigación. Madrid: Alianza.
Gobierno de Navarra (2008) Protocolo de Evaluabilidad de las políticas públicas en la Comunidad Foral de Navarra. Pamplona: Gobierno de Navarra.
Ispizua, M. y Lavia, C. (2016). La investigación como proceso. Planificación y desarrollo. Madrid: Dextra.
Merino, M. (2007). La evaluabilidad: de instrumento de gestión a herramienta estratégica en la evaluación de políticas públicas. Madrid: Agencia de Evaluación y Calidad (AEVAL), Ministerio de Administraciones Públicas.
Naciones Unidas (2005). Normas de evaluación en el Sistema de Naciones Unidas.
Osuna, J. L. (2001). Guía para la Evaluación de Políticas Públicas. Sevilla: Instituto de Desarrollo Regional.
Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Sage Publications.
Pons, I. (1993). Programación de la investigación social. Colección Cuadernos Metodológicos, 8. Madrid: CIS.
Ruiz Olabuénaga J. I., Aristegui I. y Melgosa L. (2002). Cómo elaborar un proyecto de investigación social. Cuadernos metodológicos del ICE, 7. Bilbao: Universidad de Deusto.
Ruiz Olabuénaga, J.I. (1996). Metodología de la investigación cualitativa, Bilbao: Universidad de Deusto.
Subirats, J. (2005). ¿Catorce puntos esenciales sobre evaluación de políticas públicas con especial referencia al caso de las políticas sociales¿. Ekonomiaz, Vol I, nº 60, 18-37.
Bibliografia talde bakoitzari egokituko zaio eta irakasle bakoitzak emango du.
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Arrosadiko campusean. Zer ikasgelatan izango den jakiteko, begiratu Giza, Gizarte eta Hezkuntza Zientzien Fakultatearen web-orrialdean.