Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa

Modulua/Gaia

Didaktiko eta diziplinazkoa / Natura eta gizarte ingurunearen ezagutza eta bere didaktika

Gora

Deskripzioa/Edukiak

- Metodo zientifikoaren oinarriak eta aplikazioa natura-ingurunearen gaineko irakaskuntza-ikaskuntzan. Eskolako jarduera zientifikoa: ikerketa bidezko ikaskuntza eta ereduen eraikuntza.

- Zientziak irakasteko baliabideak: landa-irteerak, IKTak eta laborategia

- Sistema fisikoak. Materia eta haren aldaketak. Izaki bizidunak eta haien ingurunea. Giza gorputza.

- Ingurunea aztertzeko proiektuak diseinatzeko teoria.

- Ingurune naturalari buruzko proposamenak eta proiektu didaktikoak egiteko jarraibideak.

Gora

Gaitasun orokorrak

Oinarrizko gaitasunak

1OG Ikasleek bigarren hezkuntza orokorreko oinarritik abiatzen den ikasketa-arlo batean ezagutzak dituztela eta ulertzen dituztela frogatu izatea, eta nahiz eta testu-liburu aurreratuetan laguntza bilatu, beren ikasketa-alorreko abangoardiatik datozen ezagutzak dauzkatela adierazten duten zenbait alderdi kontrolatzeko mailan daudela frogatzea.
2OG Ikasleek beren ezagutzak beren lanetan edo bokazioetan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa arloaren barruan arrazoiak prestatzearen eta defendatzearen bidez, eta arazoak konponduz erakusten diren gaitasunak edukitzea.
3OG Ikasleek (normalean beren ikasketen arloko) datu aipagarriak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea, arlo sozial, zientifiko edo etikoari buruzko gai aipagarrien gaineko gogoeta hartuko duten iritziak emateko.
5OG Ikasleek geroko ikasketak autonomia maila handiarekin hasteko beharrezkoak diren ikasketarako abileziak garatu izatea.

Gaitasun orokorrak

1GO Lehen Hezkuntzako curriculum-arloak, beren diziplinen arteko harremanak eta ebaluazio irizpideak ezagutzea, baita dagozkien irakaskuntza eta ikasketa prozeduren inguruko ezagutza didaktikoen multzoa ere.

2GO Irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak diseinatzea, planifikatzea eta ebaluatzea, banaka zein beste irakasle batzuekin eta ikastetxeko profesionalekin lankidetzan.

8GO - Harreman kritikoa eta autonomoa edukitzea, jakintzei, balioei eta gizarte erakunde publikoei eta pribatuei buruz.

9GO - Etorkizun jasangarria izateko norbanakoen eta gizartearen erantzukizuna balioestea.

10GO Ikasgelako praktikei buruz gogoeta egitea, irakaskuntza berritu eta hobetzeko. Azturak eta trebetasunak eskuratzea ikasketa autonomo eta kooperatiboa ikasleen artean sustatzeko.
11GO Informazioaren eta Komunikazioaren teknologiak ezagutzea eta ikasgelan aplikatzea. Ikasketetan, herritar prestakuntzan eta kultura aberastasunean laguntzen duen ikus-entzunezko informazioa aukeratzea.

Zeharkako gaitasunak

2ZG Gaztelaniaz, edo, hala badagokio, euskaraz Europako Kontseiluaren "Hizkuntzen Erreferentziako Europako Esparru Komuna: ikaskuntza, irakaskuntza eta ebaluazioa"ren C1 mailako hizkuntza gaitasuna erakustea.

Gora

Berariazko gaitasunak

1GE Lehen Hezkuntzaren helburuak, curriculum-edukiak, arloen esanahia eta antolaketa, metodologia eta ebaluazio-irizpideak ezagutzea.
2GE Irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak diseinatzea, planifikatzea eta ebaluatzea, kontuan hartuz diziplina arteko eta diziplinako irizpideak, baita beste hainbat irizpide profesional ere.

7GE  Lankidetza, motibazioa eta ikasteko grina sustatzea, eta ikastetxeko proiektuetan aktiboki parte hartzea.

9GE Azturak eta trebetasunak eskuratzea ikasketa autonomo eta kooperatiborako, ikasleek aktiboki parte har dezaten beren garapen sozial eta pertsonalean.
10GE Ikasgelako praktikei buruz gogoeta egitea, irakaskuntza berritu eta hobetzeko, eta oinarrizko psikologia prozesuen funtzionamenduan, eredu pedagogikoetan eta aldiaren diziplina irizpideetan ezartzea.

11GE Informazioaren eta komunikazioaren teknologiek hezkuntzan duten inplikazioa ezagutzea.
12GE Era aktiboan antolatzea Lehen Hezkuntzakoak diren edukien irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak, gaitasunak garatzeko ikuspegi batetik. Kalitatea hobetzeko ereduak ezagutzea.

14GE - Aldaketa politiko, sozial eta pedagogikoen testuinguruan ezartzea irakaskuntza-ekintza, hezkuntza demokratikoa eta etorkizun iraunkorraren aldeko hiritar aktiboen garapena sustatzea.

Gora

Ikasketaren emaitzak

Ikasleak irakasgaian hartu behar dituen gaitasunak zehaztea da Ikasketaren emaitza. Hiru maila ezartzen dira:

- Ezin hobea: gaitasunen % 100 hartzea, eta maisutasuna gaitasunen % 75etan gutxienez ere.
- Erdi mailakoa: irakasgaiaren bidez lortu nahi diren gaitasun gehienak hartzea, eta maisutasuna tituluaren gaitasun espezifikoei dagozkien gaietan.
- Eskasa: tituluaren gaitasun espezifikoei dagozkien gaiak behar adina ez hartzea.
Ikasle batek GAI kalifikazioa lortzen du ikaskuntza maila ezin hobea edo erdi mailakoa baldin bada.

 Gure helburuak hauxek dira:

1 IE: Natura inguruneari buruzko oinarrizko kontzeptuak komunikatzea (1. OG, 3. GO, 11. GO, 2. ZG, 11. GE)

2 IE Natura inguruneari buruzko diziplina arteko galderei erantzuteko kontzeptu teorikoak erabiltzea eta argudioak sintetizatzea (1. OG, 2.OG, 3. OG, 5. OG, 9. GO)

3 IE Testuinguru batean kokatutako egoera didaktikoetan natura-ingurunea aztertzeko metodo zientifikoak aplikatzea (2. OG, 1. OG, 2.OG, 9.OG, 10.OG, 11.OG, 1.GE, 2.GE, 3.GE, 14.GE)

4 IE Natura inguruneari buruzko ezagutzak lehen hezkuntzako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuei egokitzea (2. OG, 1. GO, 2. GO, 8.GO, 10. GO, 11.GO, 1. GE, 2.GE, 3. GE, 14.GE)

1. E. Natura-inguruneari buruzko proiektu didaktikoak diseinatzea (2. OG, 1. GO, 2. GO, 8.GO, 10.GO, 11.GO, 1. GE, 2. GE, 7.GE, 10. GE, 11.GE, 12. GE, 14.GE), ikaskuntza kokatua sustatzeko, metodologia kooperatiboak aplikatzeko eta IKTak integratzeko, eta gaitasunak garatzeko.

Gora

Metodologia

 Irakasteko metodoak

 Prestakuntza jarduerak

Gora

Hizkuntzak

Euskara / Gaztelania/ Ingelera

Gora

Ebaluazioa

Ebaluazio-sistemak honako hauek dira:

2/3 ES: lan teorikoak eta praktikoak.

Planteatutako proiektuan (edo proiektuetan) parte hartzea izango da, planteatutako galdera eragileari buruzko azken produktu bat egitea barne, bai eta proiektu baten diseinu didaktikoa egitea ere, Lehen Hezkuntzako ikasgelan aplikatzeko. Biak izango dira defentsa publikoaren xede. Lanak izaera teorikoagoko beste alderdi batzuk ere izan ditzake, hala nola galdera eragileari erantzutea eta/edo proposatzen diren ataza partzial guztiak, proiektuaren fase bakoitzari lotuta. (Talde bakoitzerako jarraibide espezifikoak emango dira)

S4. Idatzizko probak.

Proba askatzaileak izango dira (ikasgelako talde bakoitzerako zehaztu beharrekoak), eta eskuratutako ezagutzak aplikatzea eskatzen dute. Proba bakoitzaren balioa dagokion saio kopuruaren araberakoa izango da. Probak testaren edo kasu didaktikoen analisiaren bidez egin ahal izango dira.

Probaren bat gainditu ezean, banaka berreskuratu beharko dira ezohiko deialdian.

Ezinbesteko baldintza da ataza ebaluagarrien% 80 entregatzea, etengabeko ebaluazioari heldu ahal izateko. Entregak egiten ez dituen ikasleari ebaluazio orokor bat egingo zaio, hau da, proiektua egin eta irakasgai osoari buruzko idatzizko/ahozko proba bat egingo zaio.

Gora

Gai-zerrenda

1. Ikaskuntzaren oinarrizko elementuak (Kooperatiboa), proiektuetan oinarritua. Kalitate-irizpideak proiektuak diseinatzean.

2. Natura-inguruneari eta haren kudeaketari buruzko proiektu baten etapak: diseinua, garapena, ebaluazioa.

3. Natura-ingurunearen gaineko proiektuak diseinatzeko tresnak:

3.1 curriculum ofizialaren edukiak: materia, energia eta teknologia. Izaki bizidunak, ekologia eta giza inpaktuak. Giza gorputza, osasuna eta gaixotasuna.

3.2 Eskola-esperimentazioa: ereduak eraikitzeko ikerketa. Metodo zientifikoaren aplikazioak natura-ingurunea aztertzeko, lehen hezkuntzako ikasgelara egokituta (transposizio didaktikoa)

3.3 zientziak irakasteko beste baliabide batzuk: ingurumenerako irteerak, IKTen integrazioa

Gora

Praktika esperimentalen programa

Ikasgaiak ikasgelan edo laborategian praktika esperimentalen programa bat barne hartzen du, honako gai hauei buruzkoa:

- Dibertsitate biologikoa aztertzeko metodoak (laginketa kuantitatiboak eta kualitatiboak, espezieen identifikazioa, inbentarioak egitea eta indizeen kalkuluak)

- Lehen Hezkuntzako ikasgelarako teknika esperimentalak

- Landare-organografia; animalia-organografia

- Unibertsoa eta Eguzki Sistema

- Giza gorputzaren aparatuak eta sistemak; lehen sorospenetako maniobrak

- Materiaren eraldaketa fisikoak eta kimikoak

- Energia, indarrak eta makinak

- Uhinak (argia eta soinua)

Praktika zehatzak alda daitezke talde bakoitzarentzat, planteatutako proiektuen arabera.

Praktika guztiak nahitaezkoak dira, eta, beraz, laborategian egingo dira, edo bestela, tresnetan edo aplikazioetan oinarritutako alternatibak emango dira.

Gora

Bibliografia

Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.

Oinarrizkoa

Cañal, P., García-Carmona, A., Cruz-Guzmán, M. (2016) Didáctica de las Ciencias Experimentales en Educación Primaria. Madrid, Paraninfo.

Krajcik, Joseph S.; Czerniak, Charlene Lochbihler (2018).  Teaching Science in Elementary and Middle School : A Project-Based Learning Approach (Routledge)

Pujol, R. M. (2003). Didáctica de las Ciencias en la Educación Primaria. Madrid. Síntesis Educación. [MANUAL PRINCIPAL, solicitado en versión digital]

Domenech, J. (2019). Aprendizaje basado en proyectos, trabajos prácticos y controversias. Madrid: Octaedro.

Osagarria

Jorba, J. y Sanmartí, N., (1994). Enseñar, aprender y evaluar: un proceso de regulación continua. Madrid. MEC.

Sanmartí, N., (2007). 10 ideas clave. Evaluar para aprender. Barcelona. Graó.

Jimenez Aleixandre, M. P. y Caamaño, A. (2003). Enseñar ciencias. Barcelona. Graó.
Tricárico, H.R. 2007. Didáctica de las ciencias naturales. ¿Cómo aprender? ¿Cómo enseñar?  Editorial Bonum, Buenos Aires.

Lan praktikoak zientziaeskoletan. Egilea: Aureli Caamaño
Irakasteko laguntzarenkalitatea ebaluatzeko irizpideak. Egilea: Project 2061.

Izaki bizidunen eta lurraren aurkikuntza. Egilea: Jeannine Deunff koordinaturiko lana.

Galindo, R., S. Ramírez y J.M. Rodríguez. 1995. El conocimiento del medio en la educación primaria. Bases teóricas y propuestas didácticas. Ediciones Koiné, Toledo.

Elósegui, J., P. Guerendiáin, F. Pérez y F. Redón. 1980. Navarra. Guía ecológica y paisajística. Caja de Ahorros de Navarra, Pamplona.

Franquesa, T., I. Alves, A.M. Prieto, y M. Cervera. 1996. Guía de actividades para la educación ambiental. Hábitat. Ministerio de Medio Ambiente, Madrid.

Freeman, Scott. Biología. 2009. Pearson Educación, Madrid.

Markl G. 2004. La Tierra. Un viaje por la historia de nuestro planeta. Editorial Ares y Mares, Barcelona.
Prieto, T.; Blanco, A.; González, F. (2000). La materia y los materiales. Madrid. Síntesis Educación.
Romón, C. 1997. Guía del huerto escolar. Editorial Popular.

Smith R.L. y T.M. Smith. 2001. Ecología, Addison Wesley Longman, San Francisco
Thybodeau, G.A. y K.T. Patton. 2008. Estructura y función del cuerpo humano. Editorial ElsevierMosby.

Artikuluak eta aldizkariak

Revistas de Innovación e Investigación en Enseñanza y Aprendizaje de Ciencias
Alambique http://alambique.grao.com
Enseñanza de las ciencias http://ensciencias.uab.es

Ciencies: revista del Professorat de Ciencies d´Infantil, Primaria i Secundaria http://crecim.uab.cat/revista_ciencies

Revistas de Innovación e Investigación Educativa (en general)
Aula de Innovación Educativa (en biblioteca de la Upna) http://aula.grao.com
Perspectiva Escolar (en biblioteca de la Upna)

http://revistas.unavarra.es/bibreve/consulta.html

Infancia y Aprendizaje (en biblioteca de la Upna)

http://dialnet.unirioja.es/servlet/revista?codigo=702
Tantak http://www.argitalpenak.ehu.es/p291home/es

Proyectos curriculares online

Txanela http://www.elkarlanean.com (ikasmaterialak)

La main à la pâte http://www.lamap.fr

Ikastolak http://www.ikastola.net/web/default.php

Legislación de referencia

DECRETO FORAL 60/2014, de 16 de julio, por el que se establece el currículo de las enseñanzas de Educación primaria en la Comunidad Foral de Navarra.

REAL DECRETO 126/2014, de 28 de febrero, por el que se establece el currículo básico de la Educación Primaria.

Gora

Non emango den

Nafarroako Unibertsitate Publikoko Arrosadiko campusean. Zer ikasgelatan izango den jakiteko, begiratu Giza, Gizarte eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea. web-orrialdean.

Gora