Kodea: 301402 | Irakasgaia: HIZKUNTZAREN DIDAKTIKA | ||||
Kredituak: 6 | Mota: Nahitaezkoa | Ikasmaila: 2 | Iraupena: 2º S | ||
Saila: Filologia eta Hizkuntzaren Didaktika | |||||
Irakasleak: | |||||
KASARES CORRALES, PAULA [Tutoretzak ] | ASIAIN ANSORENA, ALFREDO (Resp) [Tutoretzak ] |
Irakasgai honek honako ezagutza hauek eman nahi dizkio ikasleari: ahozko eta idatzizko hizkuntza (hau da, hitzezkoa nahiz hitzik gabekoa, eta irakurketa eta idazketa prozesua), haien garapen prozesuari buruzko hatsarre eta kontzeptu nagusiak, bai eta gelan proiektu didaktikoak gauzatzeko tresnak ere.
Garatuko diren edukiak ondoko hauek dira:
- Ahozko eta idatzizko hizkuntzaren bilakaera eta garapena. Hizkuntza ikuspuntu funtzionalistaren arabera: edukiak eta helburuen aukeraketa.
- Ahozko hizkuntza. Hizkuntzaren mailak (fonetikoa, morfosintaktikoa, semantikoa eta diskurtsiboa). Hizkuntza haur hezkuntzan.
- Irakurketa-idazketa prozesua, irakurketaren ulermena: estrategiak. Irakurketaren eta idazketaren ikaskuntzan parte-hartzea
- Hizkuntza ikasteko proiektuak, ahozko nahiz idatzizko testuen bidez.
“Hizkuntza eta bere didaktika” gaiari dagokion irakasgaia, honako arlo hauek lantzen dituena: hizkuntza mintzatuaren eta idatziaren bilakaera eta garapena; hizkuntza ikuspegi funtzionalistatik: helburuak eta edukien hautaketa; ahozko hizkuntza; hizkuntzaren mailak; irakurketa-idazketa prozesua; irakurriaren ulermena eta estrategiak; irakurketa-idazketaren ikaskuntza-prozesuan esku-hartzea.
Gako-hitzak: hizkuntza eskuratzea eta garatzea; ahozko hizkuntza: hitzezkoa eta hitzik gabekoa; irakurketa-idazketa prozesua; proiektu didaktikoak ikasgelan.
2.1. Oinarrizko gaitasunak
1. OG - Ikasleek bigarren hezkuntza orokorreko oinarritik abiatzen den ikasketa-arlo batean ezagutzak dituztela eta ulertzen dituztela frogatu izatea, eta nahiz eta testuliburu aurreratuetan laguntza bilatu, beren ikasketaalorreko abangoardiatik datozen ezagutzak dauzkatela adierazten duten zenbait alderdi kontrolatzeko mailan daudela frogatzea.
2. OG - Ikasleek beren ezagutzak beren lanetan edo bokazioetan modu profesionalean aplikatzen jakitea, eta beren ikasketa arloaren barruan arrazoiak prestatzearen eta defendatzearen bidez, eta problemen ebazpenaren bidez demostratzen diren gaitasunak edukitzea.
3. OG - Ikasleek (normalean beren ikasketen arloko) datu aipagarriak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea, arlo sozial, zientifiko edo etikoari buruzko gai aipagarrien gaineko gogoeta hartuko duten iritziak emateko.
4. OG - Ikasleak, bai jende espezializatuari eta bai espezializatu gabeari, informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak jakinarazteko gauza izatea.
2.2. Gaitasun orokorrak
1. GO - Haur Hezkuntzako helburuak, curriculum edukiak eta ebaluazio-irizpidea ezagutzea.
2. GO - Lehen haurtzaroan ikaskuntzak sustatzea eta ahalbidetzea, alderdi kognitibo, emozional, psikomotor eta nahimenezkoen ikuspegi globalizatzaile eta integratzaile batetik.
3. GO - Diseinatzea eta erregulatzea ikasteko espazioak dibertsitatearen testuinguruetan, arretaz hartuz ikasle bakoitzaren hezkuntza beharrak, genero berdintasuna, ekitatea
eta giza eskubideentzako errespetua.
5. GO - Taldean hausnartzea arauak onartzeari buruz eta besteenganako errespetuari buruz. Sustatzea ikasle bakoitzaren autonomia eta singulartasuna, lehen haurtzaroan emozioak, sentimenduak eta balioak hezteko faktoreak diren aldetik.
6. GO - Hizkuntzaren bilakaera ezagutzea lehen haurtzaroan, egon daitezkeen disfuntzioak ezagutzea eta haren bilakaera egokia zaintzea. Eraginkortasunez aztertzea hizkuntzen ikasketaegoerak testuinguru kulturaniztun eta eleaniztunetan. Ahoz eta idatziz azalpenak ematea eta adierazpen teknika desberdinen
erabilera menderatzea.
7. GO - Informazio eta komunikazioaren teknologiek hezkuntzan duten inplikazioa, eta bereziki telebistak lehen haurtzaroan duena.
9. GO - Lehen hezkuntzako ikastetxeen antolaketa eta bere funtzionamenduaren barruan sartzen diren jarduerak ezagutzea. Irakaslana hobetu eta bizi osoan zehar gertatzen diren aldaketa zientifiko, pedagogiko eta sozialetara egokitu behar dela onartzea.
11. GO - Ikasgelako praktikei buruz gogoeta egitea, irakaskuntza berritu eta hobetzeko. Azturak eta trebetasunak eskuratzea ikasketa autonomo eta kooperatiborako, eta ikasleen artean sustatzea.
12. GO - Gaurko gizartean hezkuntzaren funtzioa, aukerak eta mugak zeintzuk diren ulertzea, eta haur hezkuntzako ikastetxeak eta beren profesionalak ukitzen dituzten oinarrizko gaitasunak zeintzuk diren ulertzea. Ikastetxeetan aplikagarriak diren kalitatea hobetzeko ereduak ezagutzea.
2.3. Zeharkako gaitasunak
2. ZG - Hizkuntza gaitasuna frogatzea gaztelaniaz, edo, hala badagokio, euskaraz, Europako Kontseiluaren "Hizkuntzen Erreferentziako Europako Esparru Komuna: ikastea, irakastea, ebaluazioa" delakoaren araberako C1 mailaren parekoa.
1. GE - Haur Hezkuntzaren helburuak, curriculum-edukiak, antolaketa, metodologia eta ebaluazio-irizpideak ezagutzea.
2. GE - Lehen haurtzaroko ikasketak dimentsio kognitibo, emozional, psikomotore eta bolitiboak batzen dituen ikuspegi globalizatzaile eta integratzaile batetik sustatzea.
3. GE - Diseinatzea ikasteko espazioak dibertsitatearen, kulturaniztasunaren eta eleaniztasunaren testuinguruetan, arretaz hartuz ikasle bakoitzaren hezkuntza beharrak, genero berdintasuna, ekitatea eta giza eskubideentzako errespetua.
5. GE - Ikasgelako praktikei buruz gogoeta egitea, berrikuntza sustatzeko. Azturak eta trebetasunak eskuratzea ikasketa autonomo eta kooperatiboa ikasleen artean sustatzeko, eta kalitatea kudeatzeko ereduak ezagutzea.
6. GE - Haurtzaroaren aldian hizkuntzak duen bilakaera ezagutzea eta egon daitezkeen disfuntzioak identifikatzea. Hizkuntzaren garapena sustatuko duten teknikak hartzea, ahoz eta idatziz azalpenak ematea eta adierazpen teknika desberdinak menderatzea.
7. GE - Informazioaren eta komunikazioaren teknologiek hezkuntzan duten inplikazioa ezagutzea.
11. GE - Harreman kritikoa eta autonomoa edukitzea, hezkuntzan inplikatutako jakintzei, balioei eta erakundeei buruz.
12. GE - Era aktiboan antolatzea Lehen Hezkuntzakoak diren edukien irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak, gaitasunak garatzeko ikuspegi batetik.
Ikasleak irakasgaian hartu behar dituen gaitasunak zehaztea da Ikasketaren emaitza. Hiru maila ezartzen dira:
- Ezin hobea: gaitasunen % 100 hartzea, eta maisutasuna gaitasunen % 75etan gutxienez ere.
- Erdi mailakoa: irakasgaiaren bidez lortu nahi diren gaitasun gehienak hartzea, eta maisutasuna tituluaren gaitasun espezifikoei dagozkien gaietan.
- Eskasa: tituluaren gaitasun espezifikoei dagozkien gaiak behar adina ez hartzea.
Ikasle batek GAI kalifikazioa lortzen du ikaskuntza maila ezin hobea edo erdi mailakoa baldin bada.
Irakasgai honi dagokionez ikasketaren emaitza horiek honela zehazten dira:
1. Ikasketaren emaitzak edukien hartzearen gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Haur Hezkuntzako curriculum ofizialean hitzezko hizkuntzak duen lekua. |
1. gaia |
Praktikak |
Dokumentu-zorroa |
Komunikazio gaitasunak ezagutzea. |
1. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Ahozko adierazpen moduak ezagutzea. |
2. gaia |
Praktikak |
Dokumentu-zorroa |
Haurren hizkuntza bilakaeraren ezberdintasun nagusiak eta horiek eragiten dituzten faktoreak ezagutzea. |
2. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Hitzezko hizkuntzaren garapenean espazioen diseinuak duen eraginaren berri izatea. |
2. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Alfabetatze kontzeptua eta alfabetatze digital berriak ezagutzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Hizkuntza idatziaren ezaugarriak deskribatzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Irakurtzen eta idazten ikastearen gainean dauden teoria ezberdinak ezagutzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Irakurketa motak deskribatzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Irakurketa akats nagusiak deskribatzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Irakurtzeko ohitura nola sustatu ezagutzea: irakurtzaletasuna bultzatzea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Idazketa-tailerrak zer diren jakitea. |
3. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Proiektu didaktikoa zer den ezagutzea. |
4. gaia |
Azalpena |
Proiektu idatzia |
2. Ikasketaren emaitzak ikaslearen ulermenaren gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Programazio didaktikoaren oinarrizko kontzeptuak ulertzea. |
1. gaia |
Praktikak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Oinarrizko gaitasun kontzeptua ulertzea eta azaltzeko gai izatea. |
1. gaia |
Praktikak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Haur Hezkuntzan eta hizkuntzen arloan maisu-maistren irakaste lanaren zailtasunez jabetzea. |
1. gaia |
Praktikak |
Dokumentu-zorroa |
Komunikazio-gaitasun kontzeptua ulertzea. |
1. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Testu-motak eta testu-generoak bereiztea. |
1. gaia |
Praktikak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Gaitasun eleaniztun eta gaitasun kulturaniztun kontzeptuak ulertzea. |
1. gaia |
Azalpena |
Proba idatzia |
Hizkuntzen Tratamendu Integratua azaltzea. |
1. gaia |
Praktikak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Mintzatzea (ahozko adierazpena) zer den eta barnean dituen prozesuak, gaitasunak eta estrategiak ikastea. |
2. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Irakurketa-idazketaren psikogenesiaren faseak ulertzea. |
3. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Irakurtzen eta idazten ikasteko metodo elkarreragilea ulertzea. |
3. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Irakurtzea (idatziaren ulermena) zer den eta barnean dituen prozesuak, gaitasunak eta estrategiak ikastea. |
3. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Portafolios Prueba escrita |
Idaztea (idatzizko adierazpena) zer den eta barnean dituen prozesuak, gaitasunak eta estrategiak ikastea. |
3. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Proiektu didaktikoa eratzeko faseez jabetzea. |
4. gaia |
Praktikak Irakurgai teknikoak Azalpena |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
3. Ikasketaren emaitzak aplikazioaren gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Hizkuntzaren ikaste-irakastearen diseinuan ikuspegi komunikatiboa aplikatzea. |
1. gaia |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Ahozko ulermena eta adierazmena hobetzeko irakaste- estrategiak aplikatzea. |
2. gaia |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Ahozko jarduerak diseinatzeko kontzeptuak aplikatzea. |
2. gaia |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Idatzizko ulermena eta adierazmena hobetzeko irakaste- estrategiak aplikatzea. |
3. gaia |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Idatzizko jarduerak diseinatzeko kontzeptuak aplikatzea. |
3. gaia |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
4. Ikasketaren emaitzak analisirako gaitasunaren gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Testuak (ahozkoak, idatziaz, ikusentzunekoak...) aztertzea. |
1. gaia |
Praktikak
|
Dokumentu-zorroa
|
Haurren ahozko ekoizpenak aztertzea. |
2. gaia |
Praktikak
|
Dokumentu-zorroa
|
Ahozko jarduerak aztertzea. |
2. gaia |
Praktikak
|
Dokumentu-zorroa Proba idatzia
|
Haurren idatzizko ekoizpenak azterketa alfabetizazioaren psikogenesiaren faseetatik abiaturik. |
3. gaia |
Praktikak
|
Dokumentu-zorroa Proba idatzia
|
Idatzizko jarduerak aztertzea. |
Tema 3 |
Práctica
|
Portafolios Prueba escrita
|
5. Ikasketaren emaitzak laburtzeko gaitasunaren gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Ekoizpena eta ulermena behatzeko taulak diseinatzea. |
2. eta 3. gaiak |
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Proiektu didaktikoa taldean diseinatzea eta antolatzea. |
4. gaia |
Proiektua |
Zati baten ahozko defentsa. Proiektu idatzia |
6. Ikasketaren emaitzak ebaluatzeko gaitasunaren gainean:
Ikastearen emaitza |
Edukia |
Ikasteko jarduera |
Ebaluazio-tresna |
Testu baten eredugarritasuna ebaluatzea. |
1. gaia |
Praktikak |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Ahozko jardueren kalitatea ebaluatzea. |
2. gaia |
Praktikak |
Dokumentu-zorroa Proba idatzia |
Haur Hezkuntzarako testu liburuen eta metodoen kalitatea ebaluatzea. |
4. gaia |
Praktikak
|
Dokumentu-zorroa
|
Haur Hezkuntzako ikasgela baterako kalitatezko jarduerak, proposamenak eta proiektuak hautatzea. |
4. gaia
|
Praktikak Proiektua |
Dokumentu-zorroa Proiektu idatzia |
Proiektu didaktikoaren autoebaluazioa eta ebaluaziokidetza. |
4. gaia |
Proiektua |
Proiektu idatzia |
5.1 Irakas metodologiak
Kodea |
Azalpena |
1. IM |
Ikastaldearen aitzinean azalpen magistrala |
2. IM |
Talde handiko interakzioa |
3. MD |
Talde ertaineko interakzioa |
5. MD |
Norbanakoarekiko interakzioa: ikasketa autonomorako atazak eta jarraibideak |
5.2 Ikasteko jarduerak
Kodea |
Azalpena |
Orduak |
Aurrez aurrekoak |
1. IJ |
Eskola saio teorikoak (oinarriak, ereduak, aplikazio berretsiak eta garapenak) |
45 |
100 |
2. IJ |
Eskola saio praktikoak edo, hala balegokio, kanpoko praktikak |
15 |
100 |
3. IJ |
Idazlanak idaztea eta, hala balegokio, ahoz aurkeztea |
30 |
10 |
4. IJ |
Ikaslearen bere kasako ikasketa |
50 |
0 |
5. IJ |
Harrera orduak edo tutoretzak |
5 |
100 |
6. IJ |
Azterketak, idatziak nahiz ahozkoak |
5 |
100 |
Kodea |
Azalpena |
% |
% errekuperagarria |
1 SE |
Eskola saiora, edo hala balegokio, ikastetxera, joatea eta parte hartzea |
10 |
0 |
2 SE |
Iruzkin eta laburtze lan teorikoak |
10 |
10 |
3 SE |
Lan praktikoak: behaketa, proposamena eta, hala balegokio, ebaluazioa |
45 |
35 |
4 SE |
Ahozko eta idatziko probak, irakasgaiaren zati bati edo irakasgai osoari dagokionak |
35 |
35 |
|
GUZTIRA |
100 |
80 |
EBALUAZIO JARRAITUAREN ZEHAZPENA
Eskola saioetara etortzea % 10 |
Dokumentu-zorroaren emaitza % 10 |
ESKOLA SAIOETAKO LANA % 20 |
Proba idatziak % 30 |
gaiari loturiko irakurgaiak % 5 |
IKASLEAREN BERE KASAKO LANA % 35 |
Proiektua % 45 |
LAN ZUZENDUA % 45 |
Eskola saioetako lana = % 20
eskola saioetara joatea = % 5
Parte harztea (irakaslearen oharrak praktiketan) = % 5
Dokumentu-zorroa eta praktikak = % 10
Ikaslearen bere kasako lana = % 35
Probak = % 30
Gaiari loturiko irakurgaiak (iruzkinak) = % 5
Lan zuzendua = % 45 (proiektua).
ERREKUPEAZIO-EBALUAZIOAREN ZEHAZPENA
Oro har, irakasgaiaren % 80 errekuperagarria izanen da. (horretatik kanpo eskola saioetako lana gelditzen da, % 20). Errekuperazio bi ebaluazio modu egonen dira:
a) Ebaluazio jarraituaren jardueretara joan diren eta horietan parte hartu badute ere irakasgaia gainditzeko beren kasako lanean edo lan zuzenduan gutxienezkora (3,5/10) iritsi ez diren ikasleendako. Ikasle horiek gainditu ez dituzten irakasgaiaren zati errekuperagarriak gainditzeko beharrekoak diren gaitasunetan ebaluatzeko proba batera aurkeztu ahal izanen dira. proba hori teoriko-praktikoa izanen da eta, kasuan kasu, ahozko zati bat ere izan lezake (gainditu ez den proiektuaren ahozko defentsa).
b) Ebaluazio jarraituaren jardueretara joan ez diren eta horietan parte hartu ez duten ikasleendako. Ikasle horiek irakasgaia gainditzeko beharrekoak diren gaitasunetan ebaluatzeko proba batera aurkeztu ahal izanen dira. proba hori teoriko-praktikoa izanen da eta, gainera, ahozko zati bat ere izanen du (proposamen didaktikoaren ahozko defentsa). Gehienez % 80 puntuatuko da, irakasgaiaren bertze % 20 ez baita errekuperagarria.
1. gaia. Giza komunikazioa eta haren konplexutasuna. Komunikazio gaitasuna eta hizkuntzen tratamendu integratua. Eleaniztasuna. Haur Hezkuntzako curriculum ofiziala.
2. gaia. Ahozko hizkuntza haur eskolan: ulermena eta ekoizpena ikuspegi komunikatibo batetik. Ahozko komunikazioaren ikaste-irakastea. Ebakera, fonemen jabetzea eta zailtasunak.
3. gaia. Hizkuntza idatzia haur eskolan: irakurriaren ulermena eta idatzizko ekoipena. Irakurketa-idazketaren psikogenesia eta zailtasunak. Irakurtzen eta idazten ikasi eta irakastea.
4. gaia. Haur Hezkuntzako ikasgela batean komunikazio gaitasuna ikasi-irakasteko metodologia. Ulertzeko eta ekoizteko estrategiak, atazak eta jarduerak.
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
BIGAS, M./CORREIG, M. (ed.) (2000): Didáctica de la lengua en educación infantil, Síntesis-Educación, Madril.
Camps, A. (1996). Proyectos de lengua entre la teoría y la práctica. Cultura y Educación, 2, 43-57.
Camps, A. (biltz.) (2003). Secuencias didácticas para aprender a escribir. Barcelona, Graó.
CASSANY, D./LUNA. M./SANZ, G. (19984): Enseñar lengua, Graó, Bartzelona.
COLOMER, T./CAMPS, A. (1996 [1992]): Enseñar a leer, enseñar a comprender, Celeste/MEC, Madril.
DÍEZ DE ULZURRUN PAUSAS, A. (Coord.) (1999): El aprendizaje de la lectoescritura desde un perspectiva constructivista, 2 ale, Graó, Bartzelona.
FERREIRO, E. (1991 [1990]): “El desarrollo de la alfabetización: psicogénesis” in GOODMAN Yetta M. (Comp.), Los niños construyen su lectoescritura. Un enfoque piagetiano. Aique Didáctica, Argentina, 21-35.
MARUNY, Ll./MINISTRAL, M./MIRALLES, M. (1995): Escribir y leer (I-III), MEC/Edelvives, Madrid.
MONFORT, M./JUÁREZ SÁNCHEZ, A. (1990): El niño que habla. El lenguaje oral en preescolar, CEPE, Madril.
PASQUIER, A. y DOLZ, J. (1996): “Decálogo para enseñar a escribir”, Cultura y Educación, 2. zkia, 3l-41.
RUIZ BIKANDI, U. (apail.) (2010): Bigarren hizkuntzaren didaktika Haur eta Lehen Hezkuntzan, EHU.
RUIZ FLORES, M. (2009). Evaluación de lengua escrita y dependencia de lo literal. Barcelona, Graó.
SOLÉ, I. (1997 [1992]): Estrategias de lectura, Graó/ICE de la Universitat de Barcelona, Bartzelona.
VILÀ i SANTASUSANA, M. (coord.) (2008): El discurso oral formal. Contenidos de aprendizaje y secuencias didácticas. Barcelona, Graó.
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Iruñeko Arrosadiko campusean. Ikasgela zehatza jakiteko Giza eta Gizarte Zientzien fakultatearen webgunean begiratu.