Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa

Deskripzioa/Edukiak

1go Gaia: Zorizko aldagai eta probabilitate banaketa diskretuak

2. Gaia:  Zorizko aldagai eta probabilitate banaketa jarraituak

3. Gaia: Inferentzia eta Laginketara Sarrera

4. Gaia:  Estimazioa.

5. Gaia: Hipotesi kontrastea.

6. Gaia. Kontraste ez parametrikoak

Gora

Deskribatzaileak

Ekonomia eta enpresa erabakiak hartzeko tresna gisa inferentzia estatistikoa. Probabilitate oinarrizko kontzeptuak. Probabilitate banaketa diskretuak eta jarraituak. Laginketa eta lagin banaketak sarrera. Lagin bakarreko datuetatik inferentzia. Populazio bakar baten parametroen hipotesi kontrasteak. Bi populazioetarako estimazio eta kontrasteak. Bariatza analisia. Metodo ez parametrikoak. Datu errealetan aplikazioa eta analisia ordenagailu programak erabiliaz.

Gora

Gaitasun orokorrak

A) Graduaren eskumen orokorrak hauek dira:

a1. Informazio teknologien erabilera eta edukien ohiko erabilera.

a2. Komunikazio arina ingurukoekin eta talde lana sustatu.

B) Moduluari esleitutako eskumenak

b1. Informazio ekonomiko esanguratsua duten iturriak identifikatu eta edukia aztertu.

b2. Identifikatu ezin diren datuen ezagutza.

b3. Problemen analisian tresna teknikoetan oinarritutako ezagutza profesionalak aplikatu.

Gora

Berariazko gaitasunak

Irakasgaiaren eskumen espezifikoak hauek dira

c1) Ekonomia eta enpresa zientzietan gehien aplikatzen diren oinarrizko probabilitate banaketak ezagutu eta haiekin probabilitateak egoki kalkulatzen jakin.

c2) Zoritasuna ezagutzen jakin eta probabilitate eredu egokiena hautatzen jakin egoera bakoitzerako.

c3) Informazioa lortzeko, ulertzeko eta erabakiak hartzeko Inferentzia teknikak dituen aukerak ezagutu.

c4) Ordenagailua tresna bezala ikasten erabili datuak aztertzeko.

c5) Ahalmen kritikoaren garatzea besteak-beste txostenak irakurtzeko.

c6) Problema ekonomikoak lengoai estatistikora eramateko gaitasuna.

c7) Lana modu jarraituan antolatzeko gaitasuna garatu.

Gora

Metodologia

Teoria klaseetan oinarrizko kontzeptu teorikoak aurkeztuko dira, adibide eta ariketa praktikoekin lagunduz, ikasleak era autonomoan lan egin dezan ahalbidetuko duelarik. Sesio teorikoak sesio praktikoekin tartekatuko dira gai bakoitzeko.

Saio praktikoek bi zati izango dituzte: Lehen zatian ariketak irakaslearen laguntzaz ebatziko behar diren azalpenak emanez.  Bigarren zatian ikasleek beren kabuz problemak ebatzi beharko dituzte hori guztia software estatistiko baten laguntzaz. Ikasleak bere kabuz ebatzitako problemak azken ebaluaziorako kontutan hartuko dira.   Irakaskuntza materiala MiAulario-n eskuragai egongo da.

MiAulario webgunean klasean erabiliko diren material didaktikoa eta material osagarriak eskuragai izango dira.

Baliabide fisikoei dagokionez,  unibertsitateko liburutegia bibliografian ageri diren liburuen hainbat kopiak eskuragai daude. Era berean ikasle banako praktikak egiteko ordenagailu laborategiak ere erabilgarri daude. Talde tutoretzei dagokienez Sailak berak dituen geletan egin daitezke.

Gora

Ebaluazioa

Ebaluaketa jarraituak irakasgaiaren kalifikazioaren % 40 suposatzen du. Ebaluaketa honetan ondorengo jarduerak hartuko dira kontutan:

• Ordenagailuko praktika eta azterketak
• Klaseko ariketak
• Proba partzialak
• Ikaslearen jarduerak indibidualki baloratuko diren tutoretzak

Ebaluaketaren % 60 azken azterketa baten bidez ebaluatuko da. Azkeneko azterketa idatzizkoa izango da eta eduko teoriko eta praktikoak galdetuko dira. Azterketan problema praktiko baten ebazpena eska daiteke hala nola lortutako emaitzen interpretazio egokia. Ordenagailu bidez lorturiko emaitza batzuen interpretazio egokia egitea ere eska daiteke. Test moduko galderak ere sar daitezke edota problema ekonomiko baten  baten  garapen eta ebazpena egitea ere.

Ebaluazio jarraituaren probak ez dira berreskuragarriak. Errekuperazio proban, ebaluazio jarduera desberdinetan parte hartu duten eta 3 puntu gutxienez bi zatietan (Ebaluaketa jarraituan + Azken azterketan) atera duen ikasleek parte har dezakete soilik. Errekuperazio proba, aurretik aipaturik azterketaren antzekoa izango da eta 7 punturen balioa izango du guztira.

Gora

Gai-zerrenda

1go Gaia. Zorizko aldagai diskretuak eta probabilitate banaketak
- Zorizko aldagai diskretuen probabilitate banaketa: Zenbakizko funtzioa eta banaketa - Zorizko aldagai diskretuen ezaugarriak. Itxaropena, batez bestekoa, bariantza
- Banaketa Binarioa eta binomiala
- Poisson-en banaketa
- Beste banaketa batzuk

2. Gaia. Zorizko aldagai jarraituak eta probabilitate banaketak

- Zorizko aldagai jarraituak

- Probabilitate banaketak: Dentsitate funtzioa eta banaketa funtzioa

- Zorizko aldagai diskretuen ezaugarriak. Itxaropena, batez bestekoa, bariantza

- Banaketa Normala

- Banaketa normala Poisson-en banaketaren eta banaketa binomialaren hurbilpena bezala.

- Beste banaketa batzuk

3. Gaia. Inferentzia eta Laginketara Sarrera.

- Inferentzia Erabakia hartzeko tresna gisa.

- Laginketa kontzeptua.

- Ordezkapenekin laginketa eta populazio finituetan laginketa

- Lagin banaketa nagusiak. Lagineko batazbestekoa eta lagineko proportzioa

4. Gaia. Estimazioa.

- Estimazio puntuala

- Estimatzaileen propietateak

- Estimazio metodoak

- Konfiantza tarteak: konfiantza graduak eta errore margena.

- Populazioko parametro bakar batean konfiantza tartea

- Parametroen konparaketarako bi populazioetako parametroentzat konfiantza tartea

- Lagin tamainaren finkatzea.

- Estimazioen kalkulua programa informatikoen bidez.

5. Gaia. Hipotesi kontrastea

- Hipotesi kontrasteen kontzeptuak.

- Populazioaren parametroen kontrastea

- Bi populazioen parametroen kontrastea

- Bariatza analisia

- Kontrasteen kalkulua programa informatikoen bidez.

6. Gaia. Kontraste ez parametrikoa

- Metodo ez parametrikoetara sarrera

- Doikuntza egokitasunerako probak

- Independentzia probak

- Populazioak konparatzeko kontrasteak

- Kontraste ez parametrikoen kalkulua programa informatikoen bidez.

Gora

Bibliografia

Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.

Oinarrizko testuak

Newbold, P, Carlson, W.L. y Thorne, B. (2008). Estadística para Administración y Economía. Editorial Prentice Hall.

Newbold, P, Carlson, W.L. y Thorne, B. (2007). Statistics for Business and Economics. 6th Edition. Editorial Prentice Hall.

MiAulario-ren erabilera sustatuko da, zeinetan klaseak erabiliko den materiala eskegita egonen den.

Bibliografia osagarria

Levin, Rubin, Balderas, Del Valle y Gómez  (2004) Estadística para la administración y la economía. Editorial Prentice Hall.

Lind D.A., Marchal W.G. y Wathen S.A. (2008) Estadística Aplicada a los negocios y a la Economía. Editorial  McGraw - Hill

Gora

Hizkuntzak

Euskara

Gora

Non emango den

Campus Arrosadia

Gora